Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

to be very busy

  • 1 pervolvo

    per-volvo, volvi, vŏlūtum, 3, v. a., to roll or tumble about (syn. voluto).
    I.
    Lit.:

    aliquem in luto,

    Ter. And. 4, 4, 38.—Mid., to roll one's self, to roll:

    in suo pervoluta sanguine,

    weltering, App. M. 8, p. 207, 22.—
    B.
    Transf., to turn over a book, to read:

    Smyrnam incana diu saecula pervoluent,

    Cat. 95, 6.—
    II.
    Trop., to be very busy or much engaged in any thing:

    ut in iis locis pervolvatur animus,

    Cic. de Or. 2, 35, 149.

    Lewis & Short latin dictionary > pervolvo

  • 2 sollicitus

    sollĭcĭtus ( sōlĭcĭtus), a, um, adj. [sollus-cieo; cf. sollicito], thoroughly moved, agitated, disturbed.
    I.
    Of physical motion ( poet. and rare).
    1.
    As attrib. of motus, restless, unceasing:

    quae sollicito motu carerent, referring to the elements in constant motion, as air, water, etc.,

    Lucr. 1, 343: sic igitur penitus qui in ferro'st abditus aër Sollicito motu semper jactatur, i. e. an unceasing air-current within the iron, to explain its attraction by the magnet, id. 6, 1038.—
    2.
    Of the sea agitated by storms:

    ut mare sollicitum stridet,

    Verg. G. 4, 262. —
    3.
    Pregn., with the idea of distress (v. II. B.):

    utile sollicitae sidus utrumque rati,

    to a ship in distress, Ov. F. 5, 720: sollicitae porro plenaeque sonoribus aures, agitated, vibrating ( by disease), Lucr. 6, 1185:

    corpus,

    Sen. Herc. Fur. 1299.—
    4.
    Sollicitum habere (cf. II. A. and B. infra), = sollicitare:

    omnes sollicitos habui,

    kept them busy, on the move, Ter. Heaut. 3, 1, 52 Donat. ad loc.
    II.
    Of mental affections, full of anxiety, excitement, distracted by cares, engaged, troubled, disturbed (opp. quietus).
    A.
    Of cares of business; esp. sollicitum habere, to keep busy, engaged (Plaut. and Ter.):

    (clientes) qui neque leges colunt, neque, etc., sollicitos patronos habent,

    Plaut. Men. 4, 2, 12 Brix ad loc.;

    4, 2, 21: quorum negotiis nos absentum sollicitae noctes et dies sumus semper,

    id. Stich. 1, 1, 6:

    hem, tot mea Solius solliciti sunt curā, of servants busy in attending their master,

    Ter. Heaut. 1, 1, 77: numquid vis? Py. Ne magis sim pulcer quam sum:

    ita me mea forma habet sollicitum,

    Plaut. Mil. 4, 2, 95; cf.:

    Hispaniae armis sollicitae,

    Sall. H. 1, 48 Dietsch. —
    B.
    Of restlessness from fear, suspense, etc., full of anxiety, agitated, alarmed, solicitous, anxious (opp. securus; freq. and class.): sollicitum habere, to fill with apprehension and fear, keep in anxiety; constr.,
    1.
    Absol.:

    in quibus si non erunt insidiae... animus tamen erit sollicitus,

    Cic. Phil. 12, 11, 36:

    diutius videtur velle eos habere sollicitos a quibus se putat diuturnioribus esse molestiis conflictatum,

    id. Fam. 6, 13, 3:

    quae maxime angere atque sollicitam habere vestram aetatem videtur,

    id. Sen. 19, 66:

    sollicitum te habebat cogitatio periculi mei,

    id. Fam. 7, 3, 1; so id. Att. 2, 18, 1; id. Sest. 11, 25:

    initia rerum quae... sollicitam Italiam habebant,

    Caes. B. C. 3, 22:

    cum satis per se ipsum Samnitium bellum et,... sollicitos haberet patres,

    Liv. 8, 29, 1:

    solliciti et incerti rerum suarum Megaram referre signa jubent,

    id. 24, 23, 5:

    sollicitae ac suspensae civitati,

    id. 27, 50 med.:

    quid illis nos sollicitis ac pendentibus animi renuntiare jubetis,

    id. 7, 30, 22:

    sollicitae mentes,

    Ov. F 3, 362:

    pectus,

    id. M. 2, 125:

    mens,

    Curt. 4, 13, 2:

    animi,

    Hor. Ep. 1, 5, 18:

    ego percussorem meum securum ambulare patiar, me sollicito?

    Sen. Clem. 1, 9, 4:

    sollicitus est et incertus sui quem spes aliqua proritat,

    id. Ep. 23, 2:

    ut sollicitus sim cum Saturnus et Mars ex contrario stabunt,

    alarmed, id. ib. 88, 14:

    fertur sollicitas tenuisse deas,

    kept them in anxious suspense, Stat. Achill. 2, 338:

    nunc sollicitam timor anxius angit,

    Verg. A. 9, 89.—And opposed to securus and securitas:

    quid est turpius quam in ipso limine securitatis esse sollicitum?

    Sen. Ep. 22, 5:

    securo nihil est te pejus, eodem Sollicito nihil est te melius,

    Mart. 4, 83, 1; so id. 5, 31, 8; Sen. Ep. 124, 19; Quint. 11, 3, 151; Tac. H. 4, 58.—
    2.
    With abl.:

    sollicitam mihi civitatem suspitione, suspensam metu... tradidistis,

    Cic. Agr. 1, 8, 23:

    Sophocles, ancipiti sententiarum eventu diu sollicitus,

    Val. Max. 9, 12, 5 ext.
    3.
    With de:

    sollicitus eram de rebus urbanis,

    Cic. Fam. 2, 12, 1:

    de tuā valetudine,

    id. ib. 16, 7, 1:

    sollicita civitas de Etruriae defectione fuit,

    Liv. 27, 21 med.:

    sollicitum te esse scribis de judicii eventu,

    Sen. Ep. 24, 1:

    desii jam de te esse sollicitus,

    id. ib. 82, 1.—
    4.
    With pro:

    ne necesse sit unum sollicitum esse pro pluribus,

    Cic. Lael. 13, 45.—
    5.
    With propter: sollicitus propter iniquitatem locorum, Liv. 38, 40, 9; 44, 3, 5 infra.—
    6.
    With adverb. acc. vicem, for the fate of:

    sollicito consuli et propter itineris difficultatem et eorum vicem,... nuntius occurrit,

    Liv. 44, 3, 5:

    ut meam quoque, non solum reipublicae vicem videretur sollicitus,

    id. 28, 43, 9:

    clamor undique ab sollicitis vicem imperatoris militibus sublatus,

    id. 28, 19, 17.—
    7.
    With gen.:

    non sollicitus futuri, pendet (filius tuus mortuus),

    Sen. Cons. Marc. 19, 6.—
    8.
    With dat. (late Lat.):

    ne solliciti sitis animae vestrae, neque corpori vestro,

    Vulg. Matt. 6, 25.—
    9.
    With ex:

    ex hoc misera sollicita'st, diem Quia olim in hunc, etc.,

    Ter. And. 1, 5, 33:

    haec turba sollicita ex temerariā regis fiduciā,

    Curt. 3, 1, 17.—
    10.
    With ne, like verbs of fearing:

    (mater) sollicita est ne eundem conspiciat, etc.,

    Cic. Mur. 41, 88:

    legati Romanorum circuire urbes, solliciti ne Aetoli partis alicujus animos ad Antiochum avertissent,

    apprehensive, Liv. 35, 31, 1:

    sollicitis populis ne suas operiant terras,

    Plin. 11, 29, 35, § 104:

    sollicitus Solon, ne tacendo parum reipublicae consuleret,

    Just. 2, 7, 9; Front. Strat. 1, 1, 6.—
    11.
    With interrog.-clause:

    solliciti erant quo evasura esset res,

    Liv. 30, 21 init.:

    quam sim sollicitus, quidnam futurum sit,

    Cic. Att. 8, 6, 3.—
    C.
    In gen., troubled, disturbed, afflicted, grieved; constr. absol., with abl. alone, or with de:

    sollicitus mihi nescio quā re videtur,

    Plaut. Merc. 2, 3, 30:

    neque est consentaneum ullam honestam rem, ne sollicitus sis... deponere,

    lest you be troubled by cares, Cic. Lael. 13, 47:

    vehementer te esse sollicitum et praecipuo quodam dolore angi,

    id. Fam. 4, 3, 1:

    vehementer populum sollicitum fuisse de P. Sullae morte,

    id. ib. 9, 10, 3:

    num eum postea censes anxio animo aut sollicito fuisse,

    afflicted by remorse, id. Fin. 2, 17, 55:

    hoc genus omne Maestum ac sollicitum est cantoris morte Tigelli,

    Hor. S. 1, 2, 3.—
    D.
    Excited, passionate (rare):

    qui, ut sint pudici, solliciti tamen et anxii sunt,

    Cic. Tusc. 4, 33, 70:

    atqui sollicitae nuntius hospitae, Suspirare Chloen.. Dicens, etc.,

    Hor. C. 3, 7, 9; so, = avidus, with gen. or de ( poet. and post-class.):

    hominem cuppedinis sollicitum,

    Lucr. 5, 46:

    de regno sollicitus ( = avidus regni potiundi),

    Just. 1, 10, 6.—
    E.
    Very careful for, concerned in, punctilious, particular about (post-Aug.; freq.); constr. absol., with de, circa, in, or obj.-inf.:

    ne decet quidem, ubi maxima rerum monumenta versantur, de verbis esse sollicitum,

    Quint. 8, 3, 13:

    de quorum sumus judicio solliciti,

    for whose judgment we care, id. 10, 7, 24:

    dixit Cicero, non se de ingenii famā, sed de fide esse sollicitum,

    id. 11, 1, 74:

    nec sum in hoc sollicitus, dum res ipsa appareat,

    id. 8, 4, 15:

    eloquentia non in verba sollicita,

    Sen. Ben. 7, 8, 2:

    si tamen contingere eloquentia non sollicito potest,

    id. Ep. 75, 5:

    cur abis, non sollicitus prodesse bonis, nocere malis?

    id. Hippol. 976; cf.

    in double sense,

    Mart. 4, 83, 2 and 5.—
    F.
    = sollicitatus (v. sollicito; poet.):

    solliciti jaceant terrāque premantur iniquā qui, etc.,

    without repose, Ov. Am. 2, 16, 15.
    III.
    Of abstr. and inanim. things.
    1.
    In gen., solicitous, mournful, full of or connected with cares and anxiety, anxious, disturbed (class.;

    often approaching the signif. II.): scio quam timida sit ambitio, et quam sollicita sit cupiditas consulatūs,

    how full of cares is the desire for the consulship, Cic. Mil. 16, 42:

    id est proprium civitatis ut sit libera et non sollicita rei cujusque custodia,

    i. e. that nobody be disturbed in the quiet possession of his property, id. Off. 2, 22, 78:

    est enim metus futurae aegritudinis sollicita exspectatio,

    id. Tusc. 5, 18, 52:

    quam sit omnis amor sollicitus et anxius,

    fraught with solicitude, id. Att. 2, 24, 1: assentior, sollicitam et periculosam justitiam non esse sapientis, id. Fragm. Rep. ap. Prisc. p. 801 P. (Rep. 3, 27, 39): sollicitam lucem rapuisti Ciceroni, the mournful light, i. e. life, Vell. 2, 66:

    in sollicito civitatis statu,

    Quint. 6, 1, 16:

    Hermagoras, vir diligentiae nimium sollicitae,

    evercareful, id. 3, 11, 22:

    sollicitum dicendi propositum,

    anxiously accurate, id. 11, 1, 32:

    sollicita parentis diligentia,

    earnest care, id. 6, prooem. 1; so id. 6, 12, 16:

    sollicitae actiones,

    carefully elaborated, id. 4, 1, 57: causae sollicitae (opp. securae), [p. 1723] very doubtful cases, i. e. in which there is anxious suspense about the issue, id. 11, 3, 151: captarum (ferarum) sollicita possessio;

    saepe enim laniant dominos,

    Sen. Vit. Beat. 14, 2:

    maxima quaeque bona sollicita sunt,

    id. ib. 17, 4; id. Ep. 14, 18:

    noctes, id. Ira, 2, 20, 1: tutela,

    id. Cons. Marc. 11, 3:

    sollicitos fecisti, Romule, ludos,

    Ov. A. A. 1, 101:

    quisque, sibi quid sit Utile, sollicitis supputat articulis,

    id. P. 2, 3, 18:

    sollicito carcere dignus eras,

    a prison carefully guarded, id. Am. 1, 6, 64:

    Cressa... sollicito revocavit Thesea filo,

    Stat. S. 2, 6, 26:

    pudor,

    Mart. 11, 45, 7:

    amor,

    Ov. H. 19 (18), 196:

    os,

    id. P. 4, 9, 130:

    frons,

    Hor. C. 3, 29, 16:

    manus,

    Ov. Tr. 5, 2, 2:

    preces,

    id. P. 3, 1, 148:

    prex,

    Hor. C. 1, 35, 5:

    vita,

    id. S. 2, 6, 62:

    lux,

    Ov. Tr. 4, 10, 116:

    senecta,

    id. M. 6, 500:

    libelli,

    Mart. 9, 58, 5:

    saccus,

    id. 12, 60 b, 3:

    fuga,

    Ov. Tr. 4, 1, 50:

    sedes,

    id. ib. 4, 1, 85:

    via,

    id. ib. 1, 11, 2:

    terrae,

    id. M. 15, 786.— Hence,
    2.
    = sollicitum habens, that causes distress, distressing, trying:

    quid magis sollicitum dici potest,

    what more distressing fact can be mentioned? Cic. Mil. 2, 5:

    in quā (tyrannorum) vitā nulla... potest esse fiducia, omnia semper suspecta atque sollicita,

    causing alarm, id. Lael. 15, 52:

    sollicitumque aliquid laetis intervenit,

    Ov. M. 7, 454:

    o mihi sollicitum decus ac suprema voluptas,

    Stat. Th. 7, 363; so,

    opes,

    Hor. S. 2, 6, 79:

    aurum,

    Sen. Hippol. 519:

    pretia,

    id. Herc. Fur. 461:

    timor or metus,

    Ov. H. 1, 12; 8, 76; 13, 124; id. P. 3, 2, 12; id. Tr. 3, 11, 10:

    cura,

    id. P. 1, 5, 61; Sen. Thyest. 922:

    dolor,

    Ov. A. A. 3, 374:

    taedium,

    Hor. C. 1, 14, 17:

    fatum,

    Ov. P. 4, 10, 11.
    IV.
    Of animals (rare): sollicitum animal (canis) ad nocturnos strepitus, very attentive to, i. e. watchful, Liv. 5, 47, 3; so Ov. M. 11, 599:

    solliciti terrentur equi,

    id. F. 6, 741:

    lepus,

    timid, id. ib. 5, 372.
    V.
    Comp.: sollicitior (mostly post-Aug.; for which Cic. has magis sollicitus; v. III. 2. supra) homo, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 3:

    nos circa lites raras sollicitiores,

    too particular about, Quint. 7, 1, 43:

    sollicitior rei familiaris diligentia,

    id. 12, 1, 6:

    innocentiam sollicitiore habituri loco,

    Sen. Ben. 3, 13, 1:

    (pauperes) sollicitiores divitibus,

    id. Cons. Helv. 12, 1:

    quod est sollicitius,

    id. Tranq. 1, 15:

    qui non sollicitior de capitis sui decore sit quam de salute,

    id. Brev. Vit. 12, 3:

    pro vobis sollicitior,

    Tac. H. 4, 58.— Sup. (post-Aug. and rare):

    illorum brevissima ac sollicitissima aetas est,

    Sen. Brev. Vit. 16, 1.— Adv.: sollĭcĭtē (post-Aug.).
    1.
    Carefully, punctiliously, anxiously: vestis nec servata, nec sumenda sollicite, Ser. Samm. ap. Sen. Tranq. 1, 5:

    in conviviis lingua sollicite etiam ebriis custodienda est,

    Sen. Clem. 1, 26, 2:

    recitare,

    Plin. Ep. 6, 15, 4:

    exspectatus,

    Front. Strat. 3, 12, 1; id. Aquaed. 103:

    sollicitius et intentius,

    Plin. Ep. 1, 4, 2:

    custodiendus est honor,

    id. ib. 1, 19, 4:

    cavere,

    App. Mag. p. 274, 35.— Sup.:

    urbis curam sollicitissime agere,

    Suet. Claud. 18.—
    2.
    With grief, solicitude (class.:

    sollicito animo): sollicite possidentur,

    their possession is connected with solicitude, Sen. Ep. 76, 30:

    laetus,

    Sil. 6, 572.— Sup., Sen. Ep. 93, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > sollicitus

  • 3 adsiduissime

    1.
    assĭdŭus ( ads-, perh. only by confusion of 1. assiduus with 2. assiduus), i, m. [as-do; cf.

    infra,

    Gell. 16, 10, 15 ], a tributepayer; a name given by Servius Tullius to the citizens of the upper and more wealthy classes, in opp. to proletarii, citizens of the lowest classes, who benefit the state only by their progeny (proles).
    I.
    A.. Lit.:

    cum locupletes assiduos (Servius) appellāsset ab aere dando,

    Cic. Rep. 2, 22, 40.—So in the Twelve Tables:

    adsiduo vindex adsiduus esto. Proletario jam civi, cui quis volet vindex esto,

    Gell. 16, 10, 5; cf.

    Dirks. Transl. 154 sq.: locuples enim est assiduus, ut ait L. Aelius, appellatus ab aere dando,

    Cic. Top. 2, 10; Varr. ap. Non. p. 67, 25: quibus erant pecuniae satis locupletes, assiduos;

    contrarios proletarios,

    id. ib.:

    assiduum ab aere dando,

    Quint. 5, 10, 55:

    adsiduus in Duodecim Tabulis pro locuplete dictus, ab assibus, id est aere dando,

    Gell. 16, 10, 15: adsiduus dicitur, qui in eā re, quam frequenter agit, quasi consedisse videatur. Alii assiduum locupletem, quasi multorum assium dictum putārunt. Alii eum, qui sumptu proprio militabat, ab asse dando vocatum existimārunt, Paul. ex Fest. p. 9 Müll.:

    ditiores qui asses dabant, assidui dicti sunt,

    Charis. p. 58 P.; cf. vindex ap. Cassiod. Orth. p. 2318 P.:

    assiduus dicebatur apud antiquos, qui assibus ad aerarii expensam conferendis erat,

    Isid. Orig. 10, 17; cf. Nieb. Röm. Gesch. 1, pp. 496-502.—
    B.
    Meton., a rich person:

    noctīsque diesque adsiduo satis superque est,

    Plaut. Am. 1, 1, 14.—
    II.
    Trop., adject. of a first-rate, classical writer:

    classicus adsiduusque aliquis scriptor, non proletarius,

    Gell. 19, 8, 15 (cf. on the other hand:

    Proletario sermone nunc quidem utere,

    common talk, Plaut. Mil. 3, 1, 157).
    2.
    assĭdŭus ( ads-, Ritschl, Lachm., Fleck., B. and K., Rib., Weissenb., Jahn; ass-, Merk., Halm, K. and H.), a, um, adj. [from assideo, as continuus from contineo, etc.]:

    Itaque qui adest, adsiduus (est),

    Varr. L. L. 7, § 99; but more correctly: adsiduus dicitur, qui in eā re, quam frequenter agit, quasi consedisse videatur, to have sat down to it, Paul. ex Fest. p. 9 Müll.; hence,
    I.
    Constantly present somewhere, attending to, busy or occupied with something (cf. deses, idle, from desideo):

    cum hic filius adsiduus in praediis esset,

    Cic. Rosc. Am. 7; id. Att. 4, 8, b, §

    3: fuit adsiduus mecum praetore me,

    id. Cael. 4, 10; Varr. R. R. 2, 10, 6; Vulg. Eccli. 9, 4; 37, 15:

    semper boni adsiduique domini (i. e. qui frequenter adest in praediis) referta cella vinariā, oleariā, etc.,

    Cic. Sen. 16, 56:

    suos liberos agricolas adsiduos esse cupiunt,

    id. Rosc. Am. 16, 47:

    flagitator,

    id. Brut. 5, 18:

    his potius tradam adsiduis uno opere eandem incudem diem noctemque tundentibus,

    id. de Or. 2, 39, 162:

    Elevat adsiduos copia longa viros,

    Prop. 3, 31, 44:

    campus, Assiduis pulsatus equis,

    Ov. M. 6, 219:

    adsiduus in oculis hominum fuerat,

    Liv. 35, 10:

    hostis, adsiduus magis quam gravis,

    id. 2, 48:

    canes adsiduiores,

    Varr. R. R. 2, 9:

    circa scholas adsiduus,

    Suet. Tib. 11:

    (patrimonia) majora fiunt Incude adsiduā semperque ardente camino,

    by the busy anvil, Juv. 14, 118:

    Retibus adsiduis penitus scrutante macello Proxima,

    id. 5, 95:

    Quem cavat adsiduis sudibus,

    id. 6, 248:

    in mandatis illius maxime adsiduus esto,

    Vulg. Eccli. 6, 37; 12, 3.—So of the constant attendance of candidates for office, Q. Cic. Petit. Cons. 9, 37 (cf. these passages in their connection).—Hence sarcastically of parasites:

    urbani adsidui cives, quos scurras vocant,

    Plaut. Trin. 1, 2, 165.—
    II.
    With the prominent idea of continuance in time, continual, unremitting, incessant, perpetual, constant (very freq. both in prose and poetry):

    foro operam adsiduam dare,

    Plaut. As. 2, 4, 22: ludis adsiduas operas dare, [p. 180] Lucr. 4, 974:

    pars terraï perusta solibus adsiduis,

    id. 5, 252:

    imbres,

    id. 5, 341; Cic. Att. 13, 16:

    motus,

    Lucr. 1, 995, and 4, 392;

    2, 97: repulsus,

    id. 4, 106:

    casus,

    id. 5, 205:

    frequentia,

    Cic. Planc. 8 fin.; Q. Cic. Petit. Cons. 9, 37: febricula, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21 fin.:

    adsidua ac diligens scriptura,

    Cic. Or. 1, 33, 150:

    recordatio,

    id. Fin. 1, 12, 41:

    deorum adsidua insidens cura,

    Liv. 1, 21:

    deprecatio justi adsidua,

    Vulg. Jac. 5, 16:

    (portae) adsiduus custos,

    Liv. 34, 9:

    longa temporum quies et continuum populi otium et assidua senatūs tranquillitas, etc.,

    Tac. Or. 38:

    sterilitates,

    Suet. Claud. 18:

    quantum (nominis) Octavius abstulit udo Caedibus adsiduis gladio,

    Juv. 8, 243:

    barbarorum incursus,

    Suet. Vesp. 8:

    vasa aurea adsiduissimi usūs,

    id. Aug. 71:

    ignis,

    Tib. 1, 1, 6:

    aqua,

    Prop. 2, 1, 68; 2, 19, 31; 3, 11, 56 al.:

    libidines,

    id. 2, 16, 14:

    Hic ver adsiduum atque alienis mensibus aestas,

    Verg. G. 2, 149:

    nubes,

    Ov. M. 1, 66:

    gemitus,

    id. ib. 2, 486 et saep.: Non feret assiduas potiori te dare noctes, * Hor. Epod. 15, 13.—Sometimes said with a degree of impatience, constant, everlasting, eternal:

    lapsus Tectorum adsiduos,

    Juv. 3, 8:

    obvius adsiduo Syrophoenix udus amomo,

    with his everlasting perfume, id. 8, 159 Jahn:

    adsiduo ruptae lectore columnae,

    id. 1, 13.—Hence adv., continually, constantly, without intermission.
    I.
    Form as-sĭdŭō ( ads-):

    operam dare alicui,

    Plaut. Cist. 1, 3, 37:

    edere,

    id. Mil. 1, 1, 50:

    perpotare,

    id. Most. 4, 2, 60:

    esse cum aliquo,

    id. Truc. 2, 4, 68:

    quaerere aliquid,

    Plin. 26, 3, 8, § 16:

    adesse,

    Dig. 40, 4, 44.—Far more freq.,
    II.
    Form assĭdŭē ( ads-):

    ubi sum adsidue, scio,

    Ter. Hec. 2, 1, 20:

    in ore indisciplinatorum adsidue erit,

    Vulg. Eccli. 20, 26:

    Adsidue veniebat,

    Verg. E. 2, 4:

    homines nobiles adsidue unā scribere,

    Ter. Ad. prol. 16:

    adsidue cantare,

    Cic. Div. 1, 34, 74:

    alia, quae suis locis dicentur adsidue,

    Plin. 24, 1, 1, § 3:

    Cum assidue minores parentibus liberi essent,

    Quint. 6, 3, 67:

    agere aliquid,

    Ter. Heaut. prol. 29:

    ut oculis adsidue videmus,

    Cic. N. D. 2, 41, 104:

    audire aliquid,

    id. Mil. 34, 93: frequenter et adsidue consequi aliquid, Auct. ad Her. 4, 56, 69:

    laudare aliquid,

    Vulg. Eccli. 51, 15:

    interrogari,

    ib. ib. 23, 11:

    litteris uti,

    Cic. Fam. 5, 15:

    convivari,

    Suet. Aug. 74:

    frequentare aedem,

    id. ib. 91:

    gestare aliquem ornatum,

    id. Calig. 52:

    DEFLERE ALIQVEM,

    Inscr. Grut. 950, 8:

    adsidue recens,

    Plin. 11, 53, 115, § 277.— Comp not found.—
    * Sup. assĭdŭissimē ( ads-):

    Adsiduissime mecum fuit Dionysius,

    Cic. Brut. 91, 316: salientes (aquae) adsiduissime interdiu et noctu, Sen. Cons. ap. Front. Aquaed. 2, p. 252; for the comparison of the adj. and adv. (as in arduus, exiguus, egregius, industrius, perpetuus, etc.), v. Rudd. I. p. 180, n. 58.

    Lewis & Short latin dictionary > adsiduissime

  • 4 adsiduus

    1.
    assĭdŭus ( ads-, perh. only by confusion of 1. assiduus with 2. assiduus), i, m. [as-do; cf.

    infra,

    Gell. 16, 10, 15 ], a tributepayer; a name given by Servius Tullius to the citizens of the upper and more wealthy classes, in opp. to proletarii, citizens of the lowest classes, who benefit the state only by their progeny (proles).
    I.
    A.. Lit.:

    cum locupletes assiduos (Servius) appellāsset ab aere dando,

    Cic. Rep. 2, 22, 40.—So in the Twelve Tables:

    adsiduo vindex adsiduus esto. Proletario jam civi, cui quis volet vindex esto,

    Gell. 16, 10, 5; cf.

    Dirks. Transl. 154 sq.: locuples enim est assiduus, ut ait L. Aelius, appellatus ab aere dando,

    Cic. Top. 2, 10; Varr. ap. Non. p. 67, 25: quibus erant pecuniae satis locupletes, assiduos;

    contrarios proletarios,

    id. ib.:

    assiduum ab aere dando,

    Quint. 5, 10, 55:

    adsiduus in Duodecim Tabulis pro locuplete dictus, ab assibus, id est aere dando,

    Gell. 16, 10, 15: adsiduus dicitur, qui in eā re, quam frequenter agit, quasi consedisse videatur. Alii assiduum locupletem, quasi multorum assium dictum putārunt. Alii eum, qui sumptu proprio militabat, ab asse dando vocatum existimārunt, Paul. ex Fest. p. 9 Müll.:

    ditiores qui asses dabant, assidui dicti sunt,

    Charis. p. 58 P.; cf. vindex ap. Cassiod. Orth. p. 2318 P.:

    assiduus dicebatur apud antiquos, qui assibus ad aerarii expensam conferendis erat,

    Isid. Orig. 10, 17; cf. Nieb. Röm. Gesch. 1, pp. 496-502.—
    B.
    Meton., a rich person:

    noctīsque diesque adsiduo satis superque est,

    Plaut. Am. 1, 1, 14.—
    II.
    Trop., adject. of a first-rate, classical writer:

    classicus adsiduusque aliquis scriptor, non proletarius,

    Gell. 19, 8, 15 (cf. on the other hand:

    Proletario sermone nunc quidem utere,

    common talk, Plaut. Mil. 3, 1, 157).
    2.
    assĭdŭus ( ads-, Ritschl, Lachm., Fleck., B. and K., Rib., Weissenb., Jahn; ass-, Merk., Halm, K. and H.), a, um, adj. [from assideo, as continuus from contineo, etc.]:

    Itaque qui adest, adsiduus (est),

    Varr. L. L. 7, § 99; but more correctly: adsiduus dicitur, qui in eā re, quam frequenter agit, quasi consedisse videatur, to have sat down to it, Paul. ex Fest. p. 9 Müll.; hence,
    I.
    Constantly present somewhere, attending to, busy or occupied with something (cf. deses, idle, from desideo):

    cum hic filius adsiduus in praediis esset,

    Cic. Rosc. Am. 7; id. Att. 4, 8, b, §

    3: fuit adsiduus mecum praetore me,

    id. Cael. 4, 10; Varr. R. R. 2, 10, 6; Vulg. Eccli. 9, 4; 37, 15:

    semper boni adsiduique domini (i. e. qui frequenter adest in praediis) referta cella vinariā, oleariā, etc.,

    Cic. Sen. 16, 56:

    suos liberos agricolas adsiduos esse cupiunt,

    id. Rosc. Am. 16, 47:

    flagitator,

    id. Brut. 5, 18:

    his potius tradam adsiduis uno opere eandem incudem diem noctemque tundentibus,

    id. de Or. 2, 39, 162:

    Elevat adsiduos copia longa viros,

    Prop. 3, 31, 44:

    campus, Assiduis pulsatus equis,

    Ov. M. 6, 219:

    adsiduus in oculis hominum fuerat,

    Liv. 35, 10:

    hostis, adsiduus magis quam gravis,

    id. 2, 48:

    canes adsiduiores,

    Varr. R. R. 2, 9:

    circa scholas adsiduus,

    Suet. Tib. 11:

    (patrimonia) majora fiunt Incude adsiduā semperque ardente camino,

    by the busy anvil, Juv. 14, 118:

    Retibus adsiduis penitus scrutante macello Proxima,

    id. 5, 95:

    Quem cavat adsiduis sudibus,

    id. 6, 248:

    in mandatis illius maxime adsiduus esto,

    Vulg. Eccli. 6, 37; 12, 3.—So of the constant attendance of candidates for office, Q. Cic. Petit. Cons. 9, 37 (cf. these passages in their connection).—Hence sarcastically of parasites:

    urbani adsidui cives, quos scurras vocant,

    Plaut. Trin. 1, 2, 165.—
    II.
    With the prominent idea of continuance in time, continual, unremitting, incessant, perpetual, constant (very freq. both in prose and poetry):

    foro operam adsiduam dare,

    Plaut. As. 2, 4, 22: ludis adsiduas operas dare, [p. 180] Lucr. 4, 974:

    pars terraï perusta solibus adsiduis,

    id. 5, 252:

    imbres,

    id. 5, 341; Cic. Att. 13, 16:

    motus,

    Lucr. 1, 995, and 4, 392;

    2, 97: repulsus,

    id. 4, 106:

    casus,

    id. 5, 205:

    frequentia,

    Cic. Planc. 8 fin.; Q. Cic. Petit. Cons. 9, 37: febricula, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21 fin.:

    adsidua ac diligens scriptura,

    Cic. Or. 1, 33, 150:

    recordatio,

    id. Fin. 1, 12, 41:

    deorum adsidua insidens cura,

    Liv. 1, 21:

    deprecatio justi adsidua,

    Vulg. Jac. 5, 16:

    (portae) adsiduus custos,

    Liv. 34, 9:

    longa temporum quies et continuum populi otium et assidua senatūs tranquillitas, etc.,

    Tac. Or. 38:

    sterilitates,

    Suet. Claud. 18:

    quantum (nominis) Octavius abstulit udo Caedibus adsiduis gladio,

    Juv. 8, 243:

    barbarorum incursus,

    Suet. Vesp. 8:

    vasa aurea adsiduissimi usūs,

    id. Aug. 71:

    ignis,

    Tib. 1, 1, 6:

    aqua,

    Prop. 2, 1, 68; 2, 19, 31; 3, 11, 56 al.:

    libidines,

    id. 2, 16, 14:

    Hic ver adsiduum atque alienis mensibus aestas,

    Verg. G. 2, 149:

    nubes,

    Ov. M. 1, 66:

    gemitus,

    id. ib. 2, 486 et saep.: Non feret assiduas potiori te dare noctes, * Hor. Epod. 15, 13.—Sometimes said with a degree of impatience, constant, everlasting, eternal:

    lapsus Tectorum adsiduos,

    Juv. 3, 8:

    obvius adsiduo Syrophoenix udus amomo,

    with his everlasting perfume, id. 8, 159 Jahn:

    adsiduo ruptae lectore columnae,

    id. 1, 13.—Hence adv., continually, constantly, without intermission.
    I.
    Form as-sĭdŭō ( ads-):

    operam dare alicui,

    Plaut. Cist. 1, 3, 37:

    edere,

    id. Mil. 1, 1, 50:

    perpotare,

    id. Most. 4, 2, 60:

    esse cum aliquo,

    id. Truc. 2, 4, 68:

    quaerere aliquid,

    Plin. 26, 3, 8, § 16:

    adesse,

    Dig. 40, 4, 44.—Far more freq.,
    II.
    Form assĭdŭē ( ads-):

    ubi sum adsidue, scio,

    Ter. Hec. 2, 1, 20:

    in ore indisciplinatorum adsidue erit,

    Vulg. Eccli. 20, 26:

    Adsidue veniebat,

    Verg. E. 2, 4:

    homines nobiles adsidue unā scribere,

    Ter. Ad. prol. 16:

    adsidue cantare,

    Cic. Div. 1, 34, 74:

    alia, quae suis locis dicentur adsidue,

    Plin. 24, 1, 1, § 3:

    Cum assidue minores parentibus liberi essent,

    Quint. 6, 3, 67:

    agere aliquid,

    Ter. Heaut. prol. 29:

    ut oculis adsidue videmus,

    Cic. N. D. 2, 41, 104:

    audire aliquid,

    id. Mil. 34, 93: frequenter et adsidue consequi aliquid, Auct. ad Her. 4, 56, 69:

    laudare aliquid,

    Vulg. Eccli. 51, 15:

    interrogari,

    ib. ib. 23, 11:

    litteris uti,

    Cic. Fam. 5, 15:

    convivari,

    Suet. Aug. 74:

    frequentare aedem,

    id. ib. 91:

    gestare aliquem ornatum,

    id. Calig. 52:

    DEFLERE ALIQVEM,

    Inscr. Grut. 950, 8:

    adsidue recens,

    Plin. 11, 53, 115, § 277.— Comp not found.—
    * Sup. assĭdŭissimē ( ads-):

    Adsiduissime mecum fuit Dionysius,

    Cic. Brut. 91, 316: salientes (aquae) adsiduissime interdiu et noctu, Sen. Cons. ap. Front. Aquaed. 2, p. 252; for the comparison of the adj. and adv. (as in arduus, exiguus, egregius, industrius, perpetuus, etc.), v. Rudd. I. p. 180, n. 58.

    Lewis & Short latin dictionary > adsiduus

  • 5 assiduissime

    1.
    assĭdŭus ( ads-, perh. only by confusion of 1. assiduus with 2. assiduus), i, m. [as-do; cf.

    infra,

    Gell. 16, 10, 15 ], a tributepayer; a name given by Servius Tullius to the citizens of the upper and more wealthy classes, in opp. to proletarii, citizens of the lowest classes, who benefit the state only by their progeny (proles).
    I.
    A.. Lit.:

    cum locupletes assiduos (Servius) appellāsset ab aere dando,

    Cic. Rep. 2, 22, 40.—So in the Twelve Tables:

    adsiduo vindex adsiduus esto. Proletario jam civi, cui quis volet vindex esto,

    Gell. 16, 10, 5; cf.

    Dirks. Transl. 154 sq.: locuples enim est assiduus, ut ait L. Aelius, appellatus ab aere dando,

    Cic. Top. 2, 10; Varr. ap. Non. p. 67, 25: quibus erant pecuniae satis locupletes, assiduos;

    contrarios proletarios,

    id. ib.:

    assiduum ab aere dando,

    Quint. 5, 10, 55:

    adsiduus in Duodecim Tabulis pro locuplete dictus, ab assibus, id est aere dando,

    Gell. 16, 10, 15: adsiduus dicitur, qui in eā re, quam frequenter agit, quasi consedisse videatur. Alii assiduum locupletem, quasi multorum assium dictum putārunt. Alii eum, qui sumptu proprio militabat, ab asse dando vocatum existimārunt, Paul. ex Fest. p. 9 Müll.:

    ditiores qui asses dabant, assidui dicti sunt,

    Charis. p. 58 P.; cf. vindex ap. Cassiod. Orth. p. 2318 P.:

    assiduus dicebatur apud antiquos, qui assibus ad aerarii expensam conferendis erat,

    Isid. Orig. 10, 17; cf. Nieb. Röm. Gesch. 1, pp. 496-502.—
    B.
    Meton., a rich person:

    noctīsque diesque adsiduo satis superque est,

    Plaut. Am. 1, 1, 14.—
    II.
    Trop., adject. of a first-rate, classical writer:

    classicus adsiduusque aliquis scriptor, non proletarius,

    Gell. 19, 8, 15 (cf. on the other hand:

    Proletario sermone nunc quidem utere,

    common talk, Plaut. Mil. 3, 1, 157).
    2.
    assĭdŭus ( ads-, Ritschl, Lachm., Fleck., B. and K., Rib., Weissenb., Jahn; ass-, Merk., Halm, K. and H.), a, um, adj. [from assideo, as continuus from contineo, etc.]:

    Itaque qui adest, adsiduus (est),

    Varr. L. L. 7, § 99; but more correctly: adsiduus dicitur, qui in eā re, quam frequenter agit, quasi consedisse videatur, to have sat down to it, Paul. ex Fest. p. 9 Müll.; hence,
    I.
    Constantly present somewhere, attending to, busy or occupied with something (cf. deses, idle, from desideo):

    cum hic filius adsiduus in praediis esset,

    Cic. Rosc. Am. 7; id. Att. 4, 8, b, §

    3: fuit adsiduus mecum praetore me,

    id. Cael. 4, 10; Varr. R. R. 2, 10, 6; Vulg. Eccli. 9, 4; 37, 15:

    semper boni adsiduique domini (i. e. qui frequenter adest in praediis) referta cella vinariā, oleariā, etc.,

    Cic. Sen. 16, 56:

    suos liberos agricolas adsiduos esse cupiunt,

    id. Rosc. Am. 16, 47:

    flagitator,

    id. Brut. 5, 18:

    his potius tradam adsiduis uno opere eandem incudem diem noctemque tundentibus,

    id. de Or. 2, 39, 162:

    Elevat adsiduos copia longa viros,

    Prop. 3, 31, 44:

    campus, Assiduis pulsatus equis,

    Ov. M. 6, 219:

    adsiduus in oculis hominum fuerat,

    Liv. 35, 10:

    hostis, adsiduus magis quam gravis,

    id. 2, 48:

    canes adsiduiores,

    Varr. R. R. 2, 9:

    circa scholas adsiduus,

    Suet. Tib. 11:

    (patrimonia) majora fiunt Incude adsiduā semperque ardente camino,

    by the busy anvil, Juv. 14, 118:

    Retibus adsiduis penitus scrutante macello Proxima,

    id. 5, 95:

    Quem cavat adsiduis sudibus,

    id. 6, 248:

    in mandatis illius maxime adsiduus esto,

    Vulg. Eccli. 6, 37; 12, 3.—So of the constant attendance of candidates for office, Q. Cic. Petit. Cons. 9, 37 (cf. these passages in their connection).—Hence sarcastically of parasites:

    urbani adsidui cives, quos scurras vocant,

    Plaut. Trin. 1, 2, 165.—
    II.
    With the prominent idea of continuance in time, continual, unremitting, incessant, perpetual, constant (very freq. both in prose and poetry):

    foro operam adsiduam dare,

    Plaut. As. 2, 4, 22: ludis adsiduas operas dare, [p. 180] Lucr. 4, 974:

    pars terraï perusta solibus adsiduis,

    id. 5, 252:

    imbres,

    id. 5, 341; Cic. Att. 13, 16:

    motus,

    Lucr. 1, 995, and 4, 392;

    2, 97: repulsus,

    id. 4, 106:

    casus,

    id. 5, 205:

    frequentia,

    Cic. Planc. 8 fin.; Q. Cic. Petit. Cons. 9, 37: febricula, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21 fin.:

    adsidua ac diligens scriptura,

    Cic. Or. 1, 33, 150:

    recordatio,

    id. Fin. 1, 12, 41:

    deorum adsidua insidens cura,

    Liv. 1, 21:

    deprecatio justi adsidua,

    Vulg. Jac. 5, 16:

    (portae) adsiduus custos,

    Liv. 34, 9:

    longa temporum quies et continuum populi otium et assidua senatūs tranquillitas, etc.,

    Tac. Or. 38:

    sterilitates,

    Suet. Claud. 18:

    quantum (nominis) Octavius abstulit udo Caedibus adsiduis gladio,

    Juv. 8, 243:

    barbarorum incursus,

    Suet. Vesp. 8:

    vasa aurea adsiduissimi usūs,

    id. Aug. 71:

    ignis,

    Tib. 1, 1, 6:

    aqua,

    Prop. 2, 1, 68; 2, 19, 31; 3, 11, 56 al.:

    libidines,

    id. 2, 16, 14:

    Hic ver adsiduum atque alienis mensibus aestas,

    Verg. G. 2, 149:

    nubes,

    Ov. M. 1, 66:

    gemitus,

    id. ib. 2, 486 et saep.: Non feret assiduas potiori te dare noctes, * Hor. Epod. 15, 13.—Sometimes said with a degree of impatience, constant, everlasting, eternal:

    lapsus Tectorum adsiduos,

    Juv. 3, 8:

    obvius adsiduo Syrophoenix udus amomo,

    with his everlasting perfume, id. 8, 159 Jahn:

    adsiduo ruptae lectore columnae,

    id. 1, 13.—Hence adv., continually, constantly, without intermission.
    I.
    Form as-sĭdŭō ( ads-):

    operam dare alicui,

    Plaut. Cist. 1, 3, 37:

    edere,

    id. Mil. 1, 1, 50:

    perpotare,

    id. Most. 4, 2, 60:

    esse cum aliquo,

    id. Truc. 2, 4, 68:

    quaerere aliquid,

    Plin. 26, 3, 8, § 16:

    adesse,

    Dig. 40, 4, 44.—Far more freq.,
    II.
    Form assĭdŭē ( ads-):

    ubi sum adsidue, scio,

    Ter. Hec. 2, 1, 20:

    in ore indisciplinatorum adsidue erit,

    Vulg. Eccli. 20, 26:

    Adsidue veniebat,

    Verg. E. 2, 4:

    homines nobiles adsidue unā scribere,

    Ter. Ad. prol. 16:

    adsidue cantare,

    Cic. Div. 1, 34, 74:

    alia, quae suis locis dicentur adsidue,

    Plin. 24, 1, 1, § 3:

    Cum assidue minores parentibus liberi essent,

    Quint. 6, 3, 67:

    agere aliquid,

    Ter. Heaut. prol. 29:

    ut oculis adsidue videmus,

    Cic. N. D. 2, 41, 104:

    audire aliquid,

    id. Mil. 34, 93: frequenter et adsidue consequi aliquid, Auct. ad Her. 4, 56, 69:

    laudare aliquid,

    Vulg. Eccli. 51, 15:

    interrogari,

    ib. ib. 23, 11:

    litteris uti,

    Cic. Fam. 5, 15:

    convivari,

    Suet. Aug. 74:

    frequentare aedem,

    id. ib. 91:

    gestare aliquem ornatum,

    id. Calig. 52:

    DEFLERE ALIQVEM,

    Inscr. Grut. 950, 8:

    adsidue recens,

    Plin. 11, 53, 115, § 277.— Comp not found.—
    * Sup. assĭdŭissimē ( ads-):

    Adsiduissime mecum fuit Dionysius,

    Cic. Brut. 91, 316: salientes (aquae) adsiduissime interdiu et noctu, Sen. Cons. ap. Front. Aquaed. 2, p. 252; for the comparison of the adj. and adv. (as in arduus, exiguus, egregius, industrius, perpetuus, etc.), v. Rudd. I. p. 180, n. 58.

    Lewis & Short latin dictionary > assiduissime

  • 6 assiduus

    1.
    assĭdŭus ( ads-, perh. only by confusion of 1. assiduus with 2. assiduus), i, m. [as-do; cf.

    infra,

    Gell. 16, 10, 15 ], a tributepayer; a name given by Servius Tullius to the citizens of the upper and more wealthy classes, in opp. to proletarii, citizens of the lowest classes, who benefit the state only by their progeny (proles).
    I.
    A.. Lit.:

    cum locupletes assiduos (Servius) appellāsset ab aere dando,

    Cic. Rep. 2, 22, 40.—So in the Twelve Tables:

    adsiduo vindex adsiduus esto. Proletario jam civi, cui quis volet vindex esto,

    Gell. 16, 10, 5; cf.

    Dirks. Transl. 154 sq.: locuples enim est assiduus, ut ait L. Aelius, appellatus ab aere dando,

    Cic. Top. 2, 10; Varr. ap. Non. p. 67, 25: quibus erant pecuniae satis locupletes, assiduos;

    contrarios proletarios,

    id. ib.:

    assiduum ab aere dando,

    Quint. 5, 10, 55:

    adsiduus in Duodecim Tabulis pro locuplete dictus, ab assibus, id est aere dando,

    Gell. 16, 10, 15: adsiduus dicitur, qui in eā re, quam frequenter agit, quasi consedisse videatur. Alii assiduum locupletem, quasi multorum assium dictum putārunt. Alii eum, qui sumptu proprio militabat, ab asse dando vocatum existimārunt, Paul. ex Fest. p. 9 Müll.:

    ditiores qui asses dabant, assidui dicti sunt,

    Charis. p. 58 P.; cf. vindex ap. Cassiod. Orth. p. 2318 P.:

    assiduus dicebatur apud antiquos, qui assibus ad aerarii expensam conferendis erat,

    Isid. Orig. 10, 17; cf. Nieb. Röm. Gesch. 1, pp. 496-502.—
    B.
    Meton., a rich person:

    noctīsque diesque adsiduo satis superque est,

    Plaut. Am. 1, 1, 14.—
    II.
    Trop., adject. of a first-rate, classical writer:

    classicus adsiduusque aliquis scriptor, non proletarius,

    Gell. 19, 8, 15 (cf. on the other hand:

    Proletario sermone nunc quidem utere,

    common talk, Plaut. Mil. 3, 1, 157).
    2.
    assĭdŭus ( ads-, Ritschl, Lachm., Fleck., B. and K., Rib., Weissenb., Jahn; ass-, Merk., Halm, K. and H.), a, um, adj. [from assideo, as continuus from contineo, etc.]:

    Itaque qui adest, adsiduus (est),

    Varr. L. L. 7, § 99; but more correctly: adsiduus dicitur, qui in eā re, quam frequenter agit, quasi consedisse videatur, to have sat down to it, Paul. ex Fest. p. 9 Müll.; hence,
    I.
    Constantly present somewhere, attending to, busy or occupied with something (cf. deses, idle, from desideo):

    cum hic filius adsiduus in praediis esset,

    Cic. Rosc. Am. 7; id. Att. 4, 8, b, §

    3: fuit adsiduus mecum praetore me,

    id. Cael. 4, 10; Varr. R. R. 2, 10, 6; Vulg. Eccli. 9, 4; 37, 15:

    semper boni adsiduique domini (i. e. qui frequenter adest in praediis) referta cella vinariā, oleariā, etc.,

    Cic. Sen. 16, 56:

    suos liberos agricolas adsiduos esse cupiunt,

    id. Rosc. Am. 16, 47:

    flagitator,

    id. Brut. 5, 18:

    his potius tradam adsiduis uno opere eandem incudem diem noctemque tundentibus,

    id. de Or. 2, 39, 162:

    Elevat adsiduos copia longa viros,

    Prop. 3, 31, 44:

    campus, Assiduis pulsatus equis,

    Ov. M. 6, 219:

    adsiduus in oculis hominum fuerat,

    Liv. 35, 10:

    hostis, adsiduus magis quam gravis,

    id. 2, 48:

    canes adsiduiores,

    Varr. R. R. 2, 9:

    circa scholas adsiduus,

    Suet. Tib. 11:

    (patrimonia) majora fiunt Incude adsiduā semperque ardente camino,

    by the busy anvil, Juv. 14, 118:

    Retibus adsiduis penitus scrutante macello Proxima,

    id. 5, 95:

    Quem cavat adsiduis sudibus,

    id. 6, 248:

    in mandatis illius maxime adsiduus esto,

    Vulg. Eccli. 6, 37; 12, 3.—So of the constant attendance of candidates for office, Q. Cic. Petit. Cons. 9, 37 (cf. these passages in their connection).—Hence sarcastically of parasites:

    urbani adsidui cives, quos scurras vocant,

    Plaut. Trin. 1, 2, 165.—
    II.
    With the prominent idea of continuance in time, continual, unremitting, incessant, perpetual, constant (very freq. both in prose and poetry):

    foro operam adsiduam dare,

    Plaut. As. 2, 4, 22: ludis adsiduas operas dare, [p. 180] Lucr. 4, 974:

    pars terraï perusta solibus adsiduis,

    id. 5, 252:

    imbres,

    id. 5, 341; Cic. Att. 13, 16:

    motus,

    Lucr. 1, 995, and 4, 392;

    2, 97: repulsus,

    id. 4, 106:

    casus,

    id. 5, 205:

    frequentia,

    Cic. Planc. 8 fin.; Q. Cic. Petit. Cons. 9, 37: febricula, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21 fin.:

    adsidua ac diligens scriptura,

    Cic. Or. 1, 33, 150:

    recordatio,

    id. Fin. 1, 12, 41:

    deorum adsidua insidens cura,

    Liv. 1, 21:

    deprecatio justi adsidua,

    Vulg. Jac. 5, 16:

    (portae) adsiduus custos,

    Liv. 34, 9:

    longa temporum quies et continuum populi otium et assidua senatūs tranquillitas, etc.,

    Tac. Or. 38:

    sterilitates,

    Suet. Claud. 18:

    quantum (nominis) Octavius abstulit udo Caedibus adsiduis gladio,

    Juv. 8, 243:

    barbarorum incursus,

    Suet. Vesp. 8:

    vasa aurea adsiduissimi usūs,

    id. Aug. 71:

    ignis,

    Tib. 1, 1, 6:

    aqua,

    Prop. 2, 1, 68; 2, 19, 31; 3, 11, 56 al.:

    libidines,

    id. 2, 16, 14:

    Hic ver adsiduum atque alienis mensibus aestas,

    Verg. G. 2, 149:

    nubes,

    Ov. M. 1, 66:

    gemitus,

    id. ib. 2, 486 et saep.: Non feret assiduas potiori te dare noctes, * Hor. Epod. 15, 13.—Sometimes said with a degree of impatience, constant, everlasting, eternal:

    lapsus Tectorum adsiduos,

    Juv. 3, 8:

    obvius adsiduo Syrophoenix udus amomo,

    with his everlasting perfume, id. 8, 159 Jahn:

    adsiduo ruptae lectore columnae,

    id. 1, 13.—Hence adv., continually, constantly, without intermission.
    I.
    Form as-sĭdŭō ( ads-):

    operam dare alicui,

    Plaut. Cist. 1, 3, 37:

    edere,

    id. Mil. 1, 1, 50:

    perpotare,

    id. Most. 4, 2, 60:

    esse cum aliquo,

    id. Truc. 2, 4, 68:

    quaerere aliquid,

    Plin. 26, 3, 8, § 16:

    adesse,

    Dig. 40, 4, 44.—Far more freq.,
    II.
    Form assĭdŭē ( ads-):

    ubi sum adsidue, scio,

    Ter. Hec. 2, 1, 20:

    in ore indisciplinatorum adsidue erit,

    Vulg. Eccli. 20, 26:

    Adsidue veniebat,

    Verg. E. 2, 4:

    homines nobiles adsidue unā scribere,

    Ter. Ad. prol. 16:

    adsidue cantare,

    Cic. Div. 1, 34, 74:

    alia, quae suis locis dicentur adsidue,

    Plin. 24, 1, 1, § 3:

    Cum assidue minores parentibus liberi essent,

    Quint. 6, 3, 67:

    agere aliquid,

    Ter. Heaut. prol. 29:

    ut oculis adsidue videmus,

    Cic. N. D. 2, 41, 104:

    audire aliquid,

    id. Mil. 34, 93: frequenter et adsidue consequi aliquid, Auct. ad Her. 4, 56, 69:

    laudare aliquid,

    Vulg. Eccli. 51, 15:

    interrogari,

    ib. ib. 23, 11:

    litteris uti,

    Cic. Fam. 5, 15:

    convivari,

    Suet. Aug. 74:

    frequentare aedem,

    id. ib. 91:

    gestare aliquem ornatum,

    id. Calig. 52:

    DEFLERE ALIQVEM,

    Inscr. Grut. 950, 8:

    adsidue recens,

    Plin. 11, 53, 115, § 277.— Comp not found.—
    * Sup. assĭdŭissimē ( ads-):

    Adsiduissime mecum fuit Dionysius,

    Cic. Brut. 91, 316: salientes (aquae) adsiduissime interdiu et noctu, Sen. Cons. ap. Front. Aquaed. 2, p. 252; for the comparison of the adj. and adv. (as in arduus, exiguus, egregius, industrius, perpetuus, etc.), v. Rudd. I. p. 180, n. 58.

    Lewis & Short latin dictionary > assiduus

  • 7 satis

    sătis, and abbreviated, săt (cf. the letter S.: satin', contr. for satisne; v.the foll.), adv. [root in Gr. adên, hadên, orig. a comp. form, weakened from satius; cf.: magis, nimis, etc.], enough, sufficiently (objectively, so that one needs nothing more; whereas affatim subjectively, so that one wishes nothing more).
    I.
    Posit.
    1.
    Adject., enough, sufficient, satisfactory.
    a.
    Form sătis:

    quod (faenum et pabulum) bubus satis siet, qui illic sient,

    Cato, R. R. 137: cui, si conjuret populus, vix totu' satis sit, were enough, adequate, Lucil. ap. Charis. p. 193 P.: libram aiebant satis esse ambobus farris Intritae, Titin. ap. Non. 81, 13; Hor. S. 1, 5, 68:

    duo talenta pro re nostrā ego esse decrevi satis,

    Ter. Heaut. 5, 1, 67; id. Ad. 5, 3, 24:

    dies mihi hic ut sit satis vereor Ad agendum,

    id. And. 4, 2, 22; cf. Liv. 21, 17:

    quicquid adjecissent ipsi terroris satis ad perniciem fore rati,

    id. 21, 33; cf. Quint. 12, 11, 19:

    animo satis haec vestigia parva sagaci Sunt, per quae possis cognoscere cetera tute,

    Lucr. 1, 402:

    satis est tibi in te, satis in legibus, satis in mediocribus amicitiis praesidium,

    Cic. Fin. 2, 26, 84:

    ut semper vobis auxilium adversus inimicos satis sit,

    Liv. 6, 18:

    satis esse Italiae unum consulem censebat,

    id. 34, 43; Cic. Planc. 38, 92; cf.:

    ipse Romam venirem, si satis consilium quādam de re haberem,

    id. Att. 12, 50:

    id modo si mercedis Datur mihi... satis Mihi esse ducam,

    will content myself, Plaut. Am. 2, 2, 16:

    satis hoc tibi est,

    Ter. Eun. 4, 7, 40:

    animo istuc satis est, auribus non satis,

    Cic. Or. 63, 215:

    dicebant de re publicā quod esset illis viris et consulari dignitati satis,

    id. Brut. 35, 135; hence, in a play on the word: Le. Jam satis est mihi. Li. Tum igitur tu dives es factus? Plaut. As. 2, 2, 64:

    quidvis satis est, dum vivat modo,

    Ter. Heaut. 4, 1, 28; id. Hec. 5, 2, 17:

    qui non sentirent, quid esset satis,

    Cic. Or. 22, 73:

    sum avidior etiam, quam satis est, gloriae,

    id. Fam. 9, 14, 2:

    plus quam satis doleo,

    id. Verr. 2, 5, 46, § 123:

    semel fugiendi si data est occasio, Satis est,

    Plaut. Capt. 1, 2, 9:

    satis esse deberet, si, etc.,

    Cic. de Or. 2, 41, 174:

    satin' habes, si feminarum nulla'st, quam aeque diligam?

    Plaut. Am. 1, 3, 11:

    ars satis praestat, si, etc.,

    Quint. 7, 10, 15:

    non satis efficit oratio, si, etc.,

    id. 8, 3, 62:

    satis superque est,

    Plaut. Am. 1, 1, 14:

    poenas dedit usque superque Quam satis est,

    Hor. S. 1, 2, 66:

    satis superque habere dicit, quod sibi ab arbitrio tribuatur,

    Cic. Rosc. Com. 4, 11:

    tanta repente caelo missa vis aquae, ut ea modo exercitui satis superque foret,

    Sall. J. 75, 7; cf.:

    satis una excidia,

    Verg. A. 2, 642 (v. infra, g and 2. b); cf.:

    plura quam satis est,

    Hor. Ep. 1, 10, 46:

    ultra quam satis est,

    id. ib. 1, 6, 16.—
    (β).
    Satis est (habeo, credo, etc.), with inf. or a subject- ( object-) clause:

    huic satis illud erit planum facere atque probare,

    Lucr. 2, 934; Cic. de Or. 1, 28, 127:

    satis erat respondere Magnas: ingentes, inquit,

    id. Lael. 26, 98:

    velut satis sit, scire ipsos,

    Quint. 8, 2, 19:

    si oratori satis esset docere,

    id. 10, 1, 78:

    nunc libertatem repeti satis est,

    Liv. 3, 53 fin.:

    vos satis habebatis animam retinere,

    Sall. J. 31, 20:

    illud satis habeo dicere,

    Quint. 6, 5, 11: satis habeo with si, Nep. Them. 8, 4; id. Timol. 2, 4; Liv. 5, 21, 9; Tac. A. 2, 37; 4, 38.—With quod, Liv. 40, 29, 13; Just. 22, 8, 14:

    satis putant vitio carere,

    Quint. 2, 4, 9:

    si res nudas atque inornatas indicare satis videretur,

    id. 2, 4, 3:

    Herennium et Numisium legatos vinciri satis visum,

    Tac. H. 4, 59. —Rarely with ut:

    Fabio satis visum, ut ovans urbem iniret,

    Liv. 7, 11, 9.—Negatively:

    quarum (rerum) unam dicere causam Non satis est, verum plures,

    Lucr. 6, 704:

    nec vero habere virtutem satis est, nisi utare,

    Cic. Rep. 1, 2, 2:

    opera exstruentibus satis non est, saxa atque materiam congerere,

    Quint. 7, prooem. §

    1: non satis est, pulchra esse poëmata,

    Hor. A. P. 99 et saep.—With inf. perf. (not freq. till after the Aug. period; cf.

    Zumpt, Gram. § 590): nunc satis est dixisse: ego mira poëmata pango, etc.,

    Hor. A. P. 416:

    quod hactenus ostendisse satis est,

    Quint. 6, 3, 62:

    atque id viro bono satis est, docuisse quod sciret,

    id. 12, 11, 8:

    illud notasse satis habeo,

    id. 9, 4, 15.—Negatively:

    non ille satis cognosse Sabinae Gentis habet ritus,

    Ov. M. 15, 4:

    non satis credunt excepisse quae relicta erant,

    Quint. 2, 1, 2.— Absol.: gaudeo. Ch. Satis credo, Ter. Eun. 5, 8, 21.—
    (γ).
    With gen.: As. Salve. St. Satis mihi est tuae salutis, Plaut. Truc. 2, 2, 4:

    satis historiarum est,

    id. Bacch. 1, 2, 48:

    verborum,

    id. Capt. 1, 2, 16:

    satis mihi id habeam supplicii,

    Ter. Ad. 3, 2, 15:

    ea amicitia non satis habet firmitatis,

    Cic. Lael. 5, 19:

    ad dicendum temporis satis habere,

    id. Verr. 2, 2, 1, § 2; cf. Quint. 10, 2, 15: satis praesidii, Cic. Fin. 2, 26, 84 Madv. N. cr.:

    satis poenarum dedisse,

    Quint. 7, 4, 18:

    jam satis terris nivis atque dirae Grandinis misit pater,

    Hor. C. 1, 2, 1:

    satis superque esse sibi suarum cuique rerum,

    Cic. Lael. 13, 45; so, satis superque, with gen.:

    vitae,

    Liv. 2, 42, 6; 63, 67, 3; 25, 32, 6; 28, 29, 7; Hor. Epod. 17, 19.— Comp.: satius; v. infra, B. —
    b.
    Form săt (most freq. in the poets):

    quibus (dis) sat esse non queam?

    to be sufficient, equal to, Plaut. Pers. 1, 1, 27:

    pol vel legioni sat est (obsonium),

    id. Aul. 3, 6, 24:

    in jure causam dicito, hic verbum sat est,

    id. Rud. 3, 6, 28; cf. id. Bacch. 4, 8, 37; id. Truc. 2, 8, 14:

    tantum quantum sat est,

    Cic. Sen. 14, 48:

    tantum sat habes?

    Ter. Heaut. 4, 3, 40:

    si hoc sat est,

    Quint. 2, 11, 7:

    amabo jam sat est,

    Plaut. As. 3, 3, 117; Ter. And. 1, 1, 143; id. Eun. 4, 4, 38; id. Phorm. 1, 4, 34:

    paene plus quam sat erat,

    id. ib. 5, 3, 14:

    sat habeo,

    id. And. 2, 1, 35; 4, 2, 22 et saep.—
    (β).
    Sat est (habeo, credo, etc.), with inf. or a subject- ( object-) clause:

    nonne id sat erat, Accipere ab illo injuriam?

    Ter. Phorm. 5, 2, 3:

    perdere posse sat est,

    Ov. H. 12, 75: qui non sat habuit conjugem illexe in stuprum, Poët. ap. Cic. N. D. 3, 27, 68.—
    (γ).
    With gen.:

    sat habet favitorum semper, qui recte facit,

    Plaut. Am. prol. 79: Ar. Mater salve. Art. Sat salutis't, id. As. 5, 2, 61:

    vocis,

    id. Truc. 2, 3, 29:

    signi,

    Ter. Hec. 2, 1, 39:

    poenae,

    Prop. 1, 17, 10 et saep.—
    2.
    Adverb., enough, sufficiently.
    a.
    Form sătis.
    (α).
    With verbs:

    si sis sanus, aut sapias satis,

    Plaut. Am. 3, 2, 23:

    satis deludere,

    id. ib. 5, 1, 45:

    satis jam dolui ex animo et curā me satis Et lacrimis maceravi,

    id. Capt. 5, 1, 7:

    satin' me illi hodie scelesti ceperunt dolo?

    id. ib. 3, 4, 120:

    ego istuc satis scio,

    Ter. Hec. 5, 4, 37; Cic. Rep. 1, 34, 53:

    satis ostenderit, reliquos, etc.,

    id. ib. 2, 31, 54 et saep.: quod bruti nec satis sardare queunt, Naev. ap. Fest. p. 322 Müll.:

    neque audio neque oculis prospicio satis,

    Plaut. Am. 5, 1, 7:

    contra Epicurum satis superque dictum est,

    Cic. N. D. 2, 1, 2; id. Tusc. 1, 45, 110; Hor. Epod. 1, 31; cf.:

    quidque furor valeat, Penthea caede satisque Ac super ostendit,

    Ov. M. 4, 429 (v. in the foll. II. D. 1. a).—
    (β).
    With adjectives:

    satis dives,

    Plaut. Aul. 2, 1, 44; id. Capt. 2, 2, 74:

    dotata,

    id. Aul. 2, 2, 62:

    dicacula,

    id. As. 3, 1, 8:

    satis multa restant,

    Cic. Rep. 2, 44, 71:

    video te testimoniis satis instructum,

    id. ib. 1, 38, 59:

    rura tibi magna satis,

    Verg. E. 1, 48 et saep.:

    satis superque humilis est, qui, etc.,

    Liv. 3, 53 fin. —Sometimes, like the Engl. enough, it denotes diminution, tolerably, moderately:

    videor mihi nostrum illum consularem exercitum bonorum omnium, etiam satis bonorum, habere firmissimum,

    Cic. Att. 2, 19, 4:

    satis litteratus (with nec infacetus),

    id. Off. 3, 14, 58:

    satis bonus (locus),

    Cato, R. R. 136:

    res satis amplae,

    Just. 2, 1, 1; cf. the foll. g and b. b.—
    (γ).
    With adverbs or adverbial phrases:

    satis audacter,

    Plaut. Am. 2, 2, 208:

    satis certo scio,

    id. Ps. 4, 5, 5:

    satis superbe illuditis me,

    Ter. Phorm. 5, 7, 22:

    satis scite,

    id. Heaut. 4, 4, 7:

    non satis honeste,

    Cic. Lael. 16, 57:

    satis cum periculo,

    Ter. And. 1, 1, 104: et quidem hercle formā luculentā (haec meretrix). Ch. Sic satis, id. Heaut. 3, 2, 12:

    satis opportune occidisse,

    Caes. B. G. 4, 22:

    satis recte,

    Plaut. Pers. 4, 4, 53:

    satis saepe,

    Sall. J. 62, 1:

    satis bene ornatae,

    dressed well enough, Plaut. Poen. 1, 2, 73; hence satis bene sometimes, like the Engl. well enough, = tolerably, moderately, or pretty well:

    a quo (Catone) cum quaereretur, quid maxime in re familiari expediret? respondit: Bene pascere. Quid secundum? Satis bene pascere. Quid tertium? Male pascere. Quid quartum? Arare,

    Cic. Off. 2, 25, 89 (for which, in the same narration, mediocriter pascere, Col. 6, praef. § 4; and Plin. 18, 5, 6, § 30); cf. supra, a. b, and infra, b. b.—
    b.
    Form săt.
    (α).
    With verbs:

    sat scio,

    Plaut. Aul. 3, 6, 25; Ter. Eun. 3, 2, 34; id. Ad. 3, 2, 41; 3, 3, 6; 4, 1, 10; id. Phorm. 4, 3, 31:

    sat prata biberunt,

    Verg. E. 3, 111.—
    (β).
    With adjectives:

    accusator sat bonus,

    Cic. Rosc. Am. 32, 89:

    non sat idoneus Pugnae,

    Hor. C. 2, 19, 26: sat planum. Liv. 6, 18 fin. —Signifying diminution, like the Engl. enough, tolerably, moderately, passably:

    laetantibus omnibus bonis, etiam sat bonis,

    Cic. Att. 14, 10, 1; so, sat bonus (less than bonus): [p. 1634] sl me voltis esse oratorem, si etiam sat bonum, si bonum denique, non repugnabo, id. de Or. 3, 22, 84.—
    (γ).
    With adverbs:

    qui sat diu vixisse sese arbitrabitur,

    Plaut. Capt. 4, 2, 12:

    sat commode,

    Ter. And. 3, 1, 17:

    sat recte,

    id. Heaut. 5, 2, 43.—
    B.
    Comp.: satius (prop. more satisfying; hence), better, more serviceable, fitter, preferable.
    1.
    Adject., in the phrase satius est, with a subject-clause (cf. supra, 1. a. b, and b. b) followed by quam:

    scire satius est quam loqui Servum hominem,

    Plaut. Ep. 1, 1, 57; id. Bacch. 3, 2, 11; id. Cas. 1, 24; Ter. Heaut. 3, 1, 66; 5, 2, 16; id. Ad. 1, 1, 33; Cic. Att. 7, 1, 4; id. Inv. 2, 32, 100; Liv. 26, 29; 42, 23 fin. al.; cf.:

    nimio satius est, ut opu'st, te ita esse, quam ut animo lubet,

    Plaut. Trin. 2, 2, 30:

    quanto satius est, te id dare operam... Quam id loqui, etc.,

    Ter. And. 2, 1, 7; cf.

    also: satius multo fuisse, non moveri bellum adversus eum, quam omitti motum,

    Liv. 34, 33:

    nonne fuit satius tristis Amaryllidis iras pati?

    Verg. E. 2, 14:

    hos te satius est docere, ut, quando agas, quid agant, sciant,

    Plaut. Poen. 3, 1, 49:

    mori me satius est,

    Ter. Eun. 4, 7, 2; id. Phorm. 5, 7, 63; cf.:

    repertus est nemo, qui mori diceret satius esse,

    Cic. Verr. 2, 2, 36, § 88:

    mortuom hercle me duco satius,

    Plaut. Truc. 5, 34:

    terga impugnare hostium satius visum est,

    Liv. 3, 70; Plaut. Ps. 1, 5, 34.—In a positive signif., it serves, benefits, is of use: nihil phluarein satius est, miles (perh. in reference to the preceding speech of the miles:

    mortuum me duco satius),

    Plaut. Truc. 5, 36: satius putare, with an object-clause, to believe it to be better, Nep. Paus. 5, 1.—
    * 2.
    Adverb., with a verb, rather (syn. potius):

    ego quod magis pertineat ad Fundanii valetudinem, satius dicam,

    Varr. R. R. 1, 2, 26.
    II.
    Particular phrases.
    A.
    Sat agito (also in one word, satagito), and sat agere suarum rerum, to have enough to do, have one ' s hands full; to be busy, be troubled (only in the foll. passages):

    nunc agitas sat tute tuarum rerum,

    Plaut. Bacch. 4, 3, 23:

    is quoque suarum rerum sat agitat, tamen, etc.,

    Ter. Heaut. 2, 1, 13 Bentl., followed by Umpfenb.; and so ap. Charis. p. 193 P. (Fleck. sat agit, tamen).—
    B.
    Satis ago or sat ago (also in one word, satago).
    1.
    T. t. in business lang., to satisfy, content, pay a creditor:

    nunc satagit,

    Plaut. As. 2, 4, 34.—
    2.
    To have enough to do, have one ' s hands full; to be in trouble (the predom. signif. of the word).
    (α).
    Form satis ago (class.): jam apud vallum nostri satis agebant, Cato ap. Charis. p. 193 P.:

    cum Pyrrhus rex in terrā Italiā esset satisque agerent Romani,

    Gell. 3, 8, 1:

    ego nocte hac proximā In somnis egi satis et fui homo exercitus,

    Plaut. Merc. 2, 1, 4:

    complorantibus omnibus nostris atque in sentinā satis agentibus,

    Gell. 19, 1, 3; 9, 11, 4:

    satis agentes rerum suarum,

    App. M. 8, p. 209, 6.— Impers. pass.:

    pugnatur acriter: agitur tamen satii,

    Cic. Att. 4, 15, 9.—
    (β).
    Form sat ago (satago) (very rare): Caesar alte-ram alam mittit, qui satagentibus celeriter occurrerent, Auct. B. Afr. 78, 7; cf. supra, II. A.—
    3.
    To bustle about, make a to-do, be full of business, polupragmoneuô (postAug. and very rare):

    (Domitius) Afer venuste Mallium Suram multum in agendo discursantem, salientem, manus jactantem, etc.... non agere dixit, sed satagere. Est enim dictum per se urbanum satagere, etc.,

    Quint. 6, 3, 54; cf. id. 11, 3, 126:

    curris, stupes, satagis tamquam mus in matellā,

    Petr. 58, 9.—Also act.: interea haec satagens, busily doing or performing, Petr. 137, 10.—
    C.
    Satis accipio, caveo, do, exigo, peto, offero, etc., t: t. of business lang., to take, give, ask, offer, etc., sufficient bail or security:

    satis accipio,

    Cic. Quint. 13, 44 sq.; id. Rosc. Com. 14, 40; id. Verr. 2, 1, 45, § 115; Plaut. Stich. 4, 1, 4; Dig. 36, 4, 5; 45, 1, 4; 46, 1, 33.— Pass., Cato, R. R. 2, 6:

    satis acceptum habere,

    to be fully assured, Plaut. Most. 1, 3, 90; 1, 3, 67:

    satis caveo,

    Dig. 7, 1, 60 (cf. caveo, II. 2.):

    satis do (also as one word, satisdo),

    Cic. Quint. 13, 44 sq.; id. Verr. 2, 1, 56, § 146; 2, 2, 24, § 60; id. Rosc. Com. 12, 35; id. Fam. 13, 28, a, 2; id. Att. 5, 1, 2; Dig. 1, 2, 8; 1, 2, 7 fin.; 36, 4, 1; 36, 4, 5; 46, 6, 1.—With gen.:

    judicatae pecuniae,

    Val. Max. 4, 1, 8:

    damni infecti,

    Plin. 36, 2, 2, § 6:

    fidei commissi,

    Dig. 36, 4, 5; 46, 4, 5: satisdato (caveo, promitto, debeo, etc.), by giving bail or security, ib. 5, 1, 2 fin.; 2, 11, 4 fin.; 40, 5, 4; Cic. Att. 16, 15, 2:

    satis exigo,

    Dig. 26, 7, 45 fin.; 36, 3, 18:

    satis offero,

    to tender security, ib. 26, 10, 5; 36, 4, 3; 48, 17, 1:

    satis peto,

    to demand security, ib. 35, 1, 70.—
    D.
    Sătis făcĭo, or, in one word, sătisfăcĭo ( pass. satisfacitur, Varr. ap. Prisc. p. 789 P.), to give satisfaction, to satisfy, content:

    satisfacere dicimur ei, cujus desiderium implemus,

    Dig. 2, 8, 1 (very freq. and class.).
    1.
    In gen.
    (α).
    With dat.:

    ut illis satis facerem ex disciplinā,

    Plaut. Ps. 5, 1, 28:

    Siculis,

    Cic. Verr. 2, 5, 53, § 139:

    alicui petenti,

    id. Or. 41, 140:

    operam dabo ut tibi satisfaciam,

    id. Att. 2, 4, 3:

    deo pie et caste,

    id. Fam. 14, 7, 1:

    domino vel populo (gladiatores),

    id. Tusc. 2, 17, 41.—In mal. part., Petr. 75; 77.—Of things:

    cum aut morte aut victoriā se satisfacturum rei publicae spopondisset,

    Cic. Phil. 14, 9, 26:

    cui (vitae meae) satis feci vel aetate vel factis,

    id. Fam. 10, 1, 1:

    me omnibus satis esse facturum,

    id. Balb. 1, 2:

    causae atque officio satis facere,

    id. Div. in Caecil. 14, 47; cf.:

    satis officio meo, satis illorum voluntati, qui a me hoc petiverunt, factum esse arbitrabor,

    id. Verr. 2, 5, 49, § 130:

    gravibus seriisque rebus,

    id. Off. 1, 29, 103:

    etsi nullo modo poterit oratio mea satis facere vestrae scientiae,

    id. Phil. 2, 23, 57; cf.:

    qui et naturae et legibus satis fecit,

    id. Clu. 10, 29:

    amicitiae nostrae,

    id. Fam. 10, 1, 3:

    me plus satis nostrae conjunctioni amorique facturum,

    id. ib. 4, 8, 2:

    ut omnium vel suspicioni vel malevolentiae vel crudelitati satis fiat,

    id. Rab. Post. 17, 45:

    mihi vero satis superque abs te videtur istorum studiis... esse factum,

    id. de Or. 1, 47, 204:

    se avarissimi hominis cupiditati satis facere posse,

    id. Verr. 1, 14, 41:

    odio alicujus,

    Suet. Tib. 66 fin.:

    libidini alicujus,

    Lact. 6, 11, 23:

    voluntati voluntate satisfecimus,

    Sen. Ben. 2, 35, 1:

    condicioni,

    Dig. 36, 1, 77.—
    (β).
    With in aliquā re:

    qui (histriones) in dissimillimis personis satisfaciebant,

    Cic. Or. 31, 109; so,

    in historiā,

    id. Leg. 1, 2, 5:

    in jure civili,

    id. de Or. 1, 37, 170:

    in omni genere,

    id. Att. 16, 5, 2.—
    (γ).
    With dat. and obj.-clause (rare):

    quibus quoniam satisfeci me nihil reliqui fecisse, quod ad sanandum me pertineret, reliquum est, ut, etc.,

    Nep. Att. 21, 5.—
    (δ).
    Absol.:

    quamobrem tandem non satisfacit?

    Cic. Fin. 1, 5, 15.—With de:

    nos plene et statim de eo satis esse facturos,

    Quint. 4, 5, 18.—
    2.
    In partic.
    a.
    T. t. of business lang., to satisfy, content (by payment or security), to pay or secure a creditor:

    pecunia petitur ab Hermippo: Hermippus ab Heraclide petit, ipse tamen Fufiis satisfacit absentibus et fidem suam liberat,

    Cic. Fl. 20, 47:

    cum de visceribus tuis et filii tui satis facturus sis quibus debes,

    id. Q. Fr. 1, 3, 7: ut si mihi in pecuniā minus satisfecisset, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 2; Caes. B. C. 3, 60 fin.; Dig. 40, 1, 4:

    omnis pecunia exsoluta esse debet aut eo nomine satisfactum esse: satisfactum autem accipimus, quemadmodum voluit creditor, licet non sit solutum, etc.,

    ib. 13, 7, 9; so (opp. solvere) ib. 18, 1, 19:

    Stichus servus meus heredi meo mille nummos si solverit, satisve fecerit, etc.,

    ib. 40, 4, 41; 40, 7, 39, § 1.—With gen. of the thing:

    cui ususfructus legatus esset, donec ei totius dotis (sc. nomine) satis fieret, etc.,

    Dig. 33, 2, 30.—
    b.
    To give satisfaction (by word or deed); to make amends or reparation; to make excuse; to ask pardon, apologize to a person offended, injured, etc.
    (α).
    With dat.:

    aut satisfaciat mihi ille, etc.,

    Plaut. Am. 3, 2, 8:

    si Aeduis de injuriis... item si Allobrogibus satisfaciant,

    Caes. B. G. 1, 14:

    deinde reliquae legiones per tribunos militum egerunt, ut Caesari satisfacerent, etc.,

    id. ib. 1, 41:

    acceperam jam ante Caesaris litteras, ut mihi satisfieri paterer a te,

    Cic. Phil. 2, 20, 49.—
    (β).
    With de and abl.:

    omnibus rationibus de injuriis,

    Caes. B. G. 5, 1, 7.—
    (γ).
    With gen.:

    injuriarum satisfecisti L. Labieno,

    Auct. Her. 4, 27, 37.—
    (δ).
    Absol.:

    missis ad Caesarem satisfaciundi causā legatis,

    Caes. B. G. 5, 54:

    in quā civitate legatus populi Romani aliquā ex parte violatus sit, nisi publice satis factum sit, el civitati bellum indici atque inferri solere,

    Cic. Verr. 2, 1, 31, § 79:

    satisfacientes aut supplicantes summittimus (manus),

    Quint. 11, 3, 115 et saep.—
    c.
    To give satisfaction by suffering a penalty: saepe satisfecit praedae venator, Mart. 12, 14, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > satis

  • 8 studens

    stŭdĕo, ŭi, 2 ( perf. studīvi, M. Aur. ap. Front. Ep. ad M. Caes. 5), v. a. and n. [perh. kindr. with speudô, spoudê, to speed, haste], to be eager or zealous, to take pains about, be diligent in, anxious about, busy one's self with, strive after, to apply one's self to or pursue some course of action, etc.; to desire, wish, etc. (very freq. and class.; cf.: operam do).
    I.
    In gen.
    (α).
    Absol. (very rare), Enn. ap. Gell. 19, 10, 12:

    ut aequum fuerat atque ut studui,

    Ter. Eun. 5, 2, 31: si qui in eā re studebat, etc., Cato ap. Gell. 11, 2, 5.—
    (β).
    With acc. (rare; mostly with neutr. pronn. and adjj.): horum ille nihil egregie Studebat;

    et tamen omnia haec mediocriter,

    Ter. And. 1, 1, 32:

    eadem,

    id. Hec. 2, 1, 2:

    illud ipsum, quod studet,

    Cic. Fin. 5, 2, 6:

    perspexi ex tuis litteris, quod semper studui, me a te plurimi fieri,

    id. Fam. 7, 31, 1:

    lenonem perjurum ut perdas id studes,

    Plaut. Poen. 3, 1, 72; so,

    id, ut, etc.,

    Ter. Heaut. 2, 4, 2:

    id, ne, etc.,

    Liv. 40, 56, 2:

    unum studetis Antonii conatum avertere a re publicā,

    Cic. Phil. 6, 7, 18:

    hoc unum,

    Hor. Ep. 2, 1, 120.—With a defin. obj. (very rare):

    minus has res,

    Plaut. Mil. 5, 44: res Graecas, Titin. ap. Prisc. p. 629 P.—
    (γ).
    With inf. or acc. with inf. (freq.):

    si merito meo referre studeant gratias,

    Plaut. Am. 1, 1, 27:

    verum audire ex te studeo,

    id. Bacch. 5, 2, 42; cf.:

    de quo studeo ex te audire quod sentias,

    Cic. Rep. 1, 11, 17:

    scire studeo, quid egeris,

    id. Att. 13, 20, 3:

    studemus, nostris consiliis tutiorem vitam hominum reddere,

    id. Rep. 1, 2, 3:

    fieri studebam ejus prudentiā doctior,

    id. Lael. 1, 1:

    hanc acerbitate opprimere studuit,

    Nep. Dion, 6, 5:

    portum intrare,

    id. Chabr. 4, 2:

    ego me id facere studeo,

    Plaut. As. 1, 1, 52:

    si quisquam est, qui placere se studeat bonis Quam plurimis,

    Ter. Eun. prol. 1:

    illis gratum se videri studet,

    Cic. Off. 2, 20, 70:

    te sociam studeo scribendis versibus esse,

    Lucr. 1, 24:

    omnes homines, qui sese student praestare ceteris animalibus,

    Sall. C. 1, 1:

    neque est, cur nunc studeam, has nuptias mutarier,

    Plaut. Stich. 1, 1, 51; cf.:

    rem ad arma deduci,

    Caes. B. C. 1, 4; Matt. ap. Cic. Fam. 11, 28, 2.—
    (δ).
    With dat. (so most freq. in prose and poetry):

    somno,

    Plaut. Ps. 1, 2, 42:

    illi rei studet,

    id. As. 1, 3, 30; cf.:

    huic rei studendum, ut, etc.,

    Caes. B. G. 7, 14:

    iisdem rebus,

    Cic. Rep. 1, 1, 1:

    frustra aut pecuniae, aut imperiis, aut opibus, aut gloriae,

    id. Fin. 1, 18, 60:

    praeturae,

    id. Cael. 11, 26:

    virtuti, laudi, dignitati,

    id. Fin. 4, 24, 65:

    novis rebus,

    id. Cat. 1, 1, 3; Caes. B. G. 3, 10; 4, 5:

    agriculturae,

    id. ib. 6, 22;

    6, 29: sacrificiis,

    id. ib. 6, 21:

    litteris,

    Cic. Brut. 93, 322; cf.:

    alicui scientiae,

    id. de Or. 1, 3, 10:

    alicui arti,

    id. Fam. 4, 3, 4:

    medicinae,

    Quint. 7, 2, 17:

    commodis communibus,

    Plin. Ep. 1, 8, 13:

    nomini,

    Flor. 3, 10, 19:

    lectis sternendis studuimus munditiisque apparandis,

    Plaut. Stich. 5, 3, 5:

    armamentis complicandis et componendis,

    id. Merc. 1, 2, 83:

    patrimonio augendo,

    Cic. de Or. 2, 55, 225:

    juri et legibus cognoscendis,

    id. Rep. 5, 3, 5:

    revocandis regibus,

    Flor. 1, 9, 5.—
    * (ε).
    With gen.: parens, qui te nec amet nec studeat tui, troubles himself about you, Caecil. ap. Cic. N. D. 3, 29, 72 (Com. Rel. v. 201 Rib.).—
    (ζ).
    With ut (rare):

    Caesar maxime studebat, ut partem oppidi excluderet, Auct. B. Alex. 1, 4: ut habeas,

    Cato, R. R. 5; Dig. 43, 10, 1; cf. with ne:

    ne solus esset, studui,

    Phaedr. 2, epil. 6:

    ne sint,

    Dig. 43, 10, 1.—
    (η).
    In aliquid (rare):

    in quam rem studendum sit,

    Quint. 12, 6, 6:

    quidam pictores in id solum student, ut sciant,

    id. 10, 2, 6.—
    II.
    In partic.
    A.
    To be zealous for any one, i. e. to be friendly, attached, or favorable to one, to favor him (syn. favere).
    (α).
    With dat.:

    ut studeat tibi, ut te adjuvet,

    Cic. Mur. 36, 76:

    homini nequam atque improbo,

    id. Cael. 4, 10:

    Catilinae,

    id. ib. 5, 12:

    cui (with favere),

    Ov. Am. 3, 2, 67:

    quibus (partibus) illi student,

    Auct. Her. 2, 27, 43:

    nonnullae civitates rebus Cassii studebant, Auct. B. Alex. 62, 2: rebus Atheniensium,

    Nep. Lys. 1 med.:

    petitioni alicujus,

    Quint. 11, 1, 69.—
    (β).
    Absol.:

    neque studere neque odisse,

    Sall. C. 51, 13.—
    B.
    To apply one's self to learning, to study, be diligent in study (only post-Aug.; for which in Cic. litteris, arti, etc.; v. supra, I. A. d):

    computamus annos, non quibus studuimus, sed quibus viximus,

    Quint. 12, 11, 19; 2, 7, 1: Demosthenes diligenter apud Andronicum studuit. id. 11, 3, 7: aliquem a proposito studendi fugare, id. 2, 2, 7: non est, quod post cibum studeas. Sen. Ep. 94, 20:

    duo, qui apud Chaldaeos studuisse se dicunt,

    id. Q. N. 7, 4, 1:

    negat enim te studere,

    Plin. Ep. 7, 13, 2:

    studes an piscaris?

    id. ib. 2, 8, 1; 2, 13, 5;

    5, 5, 18: solacium studendi,

    Suet. Tib. 61:

    videtur mihi inter Menenios et Appios studuisse,

    Tac. Or. 21; so id. ib. 32; 34.— Subst.: stŭ-dens, entis, m., a diligent student:

    in habitu studentis,

    Plin. Ep. 5, 5, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > studens

  • 9 studeo

    stŭdĕo, ŭi, 2 ( perf. studīvi, M. Aur. ap. Front. Ep. ad M. Caes. 5), v. a. and n. [perh. kindr. with speudô, spoudê, to speed, haste], to be eager or zealous, to take pains about, be diligent in, anxious about, busy one's self with, strive after, to apply one's self to or pursue some course of action, etc.; to desire, wish, etc. (very freq. and class.; cf.: operam do).
    I.
    In gen.
    (α).
    Absol. (very rare), Enn. ap. Gell. 19, 10, 12:

    ut aequum fuerat atque ut studui,

    Ter. Eun. 5, 2, 31: si qui in eā re studebat, etc., Cato ap. Gell. 11, 2, 5.—
    (β).
    With acc. (rare; mostly with neutr. pronn. and adjj.): horum ille nihil egregie Studebat;

    et tamen omnia haec mediocriter,

    Ter. And. 1, 1, 32:

    eadem,

    id. Hec. 2, 1, 2:

    illud ipsum, quod studet,

    Cic. Fin. 5, 2, 6:

    perspexi ex tuis litteris, quod semper studui, me a te plurimi fieri,

    id. Fam. 7, 31, 1:

    lenonem perjurum ut perdas id studes,

    Plaut. Poen. 3, 1, 72; so,

    id, ut, etc.,

    Ter. Heaut. 2, 4, 2:

    id, ne, etc.,

    Liv. 40, 56, 2:

    unum studetis Antonii conatum avertere a re publicā,

    Cic. Phil. 6, 7, 18:

    hoc unum,

    Hor. Ep. 2, 1, 120.—With a defin. obj. (very rare):

    minus has res,

    Plaut. Mil. 5, 44: res Graecas, Titin. ap. Prisc. p. 629 P.—
    (γ).
    With inf. or acc. with inf. (freq.):

    si merito meo referre studeant gratias,

    Plaut. Am. 1, 1, 27:

    verum audire ex te studeo,

    id. Bacch. 5, 2, 42; cf.:

    de quo studeo ex te audire quod sentias,

    Cic. Rep. 1, 11, 17:

    scire studeo, quid egeris,

    id. Att. 13, 20, 3:

    studemus, nostris consiliis tutiorem vitam hominum reddere,

    id. Rep. 1, 2, 3:

    fieri studebam ejus prudentiā doctior,

    id. Lael. 1, 1:

    hanc acerbitate opprimere studuit,

    Nep. Dion, 6, 5:

    portum intrare,

    id. Chabr. 4, 2:

    ego me id facere studeo,

    Plaut. As. 1, 1, 52:

    si quisquam est, qui placere se studeat bonis Quam plurimis,

    Ter. Eun. prol. 1:

    illis gratum se videri studet,

    Cic. Off. 2, 20, 70:

    te sociam studeo scribendis versibus esse,

    Lucr. 1, 24:

    omnes homines, qui sese student praestare ceteris animalibus,

    Sall. C. 1, 1:

    neque est, cur nunc studeam, has nuptias mutarier,

    Plaut. Stich. 1, 1, 51; cf.:

    rem ad arma deduci,

    Caes. B. C. 1, 4; Matt. ap. Cic. Fam. 11, 28, 2.—
    (δ).
    With dat. (so most freq. in prose and poetry):

    somno,

    Plaut. Ps. 1, 2, 42:

    illi rei studet,

    id. As. 1, 3, 30; cf.:

    huic rei studendum, ut, etc.,

    Caes. B. G. 7, 14:

    iisdem rebus,

    Cic. Rep. 1, 1, 1:

    frustra aut pecuniae, aut imperiis, aut opibus, aut gloriae,

    id. Fin. 1, 18, 60:

    praeturae,

    id. Cael. 11, 26:

    virtuti, laudi, dignitati,

    id. Fin. 4, 24, 65:

    novis rebus,

    id. Cat. 1, 1, 3; Caes. B. G. 3, 10; 4, 5:

    agriculturae,

    id. ib. 6, 22;

    6, 29: sacrificiis,

    id. ib. 6, 21:

    litteris,

    Cic. Brut. 93, 322; cf.:

    alicui scientiae,

    id. de Or. 1, 3, 10:

    alicui arti,

    id. Fam. 4, 3, 4:

    medicinae,

    Quint. 7, 2, 17:

    commodis communibus,

    Plin. Ep. 1, 8, 13:

    nomini,

    Flor. 3, 10, 19:

    lectis sternendis studuimus munditiisque apparandis,

    Plaut. Stich. 5, 3, 5:

    armamentis complicandis et componendis,

    id. Merc. 1, 2, 83:

    patrimonio augendo,

    Cic. de Or. 2, 55, 225:

    juri et legibus cognoscendis,

    id. Rep. 5, 3, 5:

    revocandis regibus,

    Flor. 1, 9, 5.—
    * (ε).
    With gen.: parens, qui te nec amet nec studeat tui, troubles himself about you, Caecil. ap. Cic. N. D. 3, 29, 72 (Com. Rel. v. 201 Rib.).—
    (ζ).
    With ut (rare):

    Caesar maxime studebat, ut partem oppidi excluderet, Auct. B. Alex. 1, 4: ut habeas,

    Cato, R. R. 5; Dig. 43, 10, 1; cf. with ne:

    ne solus esset, studui,

    Phaedr. 2, epil. 6:

    ne sint,

    Dig. 43, 10, 1.—
    (η).
    In aliquid (rare):

    in quam rem studendum sit,

    Quint. 12, 6, 6:

    quidam pictores in id solum student, ut sciant,

    id. 10, 2, 6.—
    II.
    In partic.
    A.
    To be zealous for any one, i. e. to be friendly, attached, or favorable to one, to favor him (syn. favere).
    (α).
    With dat.:

    ut studeat tibi, ut te adjuvet,

    Cic. Mur. 36, 76:

    homini nequam atque improbo,

    id. Cael. 4, 10:

    Catilinae,

    id. ib. 5, 12:

    cui (with favere),

    Ov. Am. 3, 2, 67:

    quibus (partibus) illi student,

    Auct. Her. 2, 27, 43:

    nonnullae civitates rebus Cassii studebant, Auct. B. Alex. 62, 2: rebus Atheniensium,

    Nep. Lys. 1 med.:

    petitioni alicujus,

    Quint. 11, 1, 69.—
    (β).
    Absol.:

    neque studere neque odisse,

    Sall. C. 51, 13.—
    B.
    To apply one's self to learning, to study, be diligent in study (only post-Aug.; for which in Cic. litteris, arti, etc.; v. supra, I. A. d):

    computamus annos, non quibus studuimus, sed quibus viximus,

    Quint. 12, 11, 19; 2, 7, 1: Demosthenes diligenter apud Andronicum studuit. id. 11, 3, 7: aliquem a proposito studendi fugare, id. 2, 2, 7: non est, quod post cibum studeas. Sen. Ep. 94, 20:

    duo, qui apud Chaldaeos studuisse se dicunt,

    id. Q. N. 7, 4, 1:

    negat enim te studere,

    Plin. Ep. 7, 13, 2:

    studes an piscaris?

    id. ib. 2, 8, 1; 2, 13, 5;

    5, 5, 18: solacium studendi,

    Suet. Tib. 61:

    videtur mihi inter Menenios et Appios studuisse,

    Tac. Or. 21; so id. ib. 32; 34.— Subst.: stŭ-dens, entis, m., a diligent student:

    in habitu studentis,

    Plin. Ep. 5, 5, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > studeo

  • 10 fungor

    fungor, functus, fungi, v. dep. [kindred to Sanscr. bhuj-, frui], to busy one's self with or be engaged in something; to perform, execute, administer, discharge, observe, do (syn.: administro, defungor); constr. with abl., rarely with acc. or absol.
    I.
    In gen.
    (α).
    With abl.:

    valetudo (opportuna est), ut dolore careas et muneribus fungare corporis,

    Cic. Lael. 6, 22; cf.:

    populari munere,

    id. Rep. 3, 35:

    virtutis perfectae perfecto munere,

    id. Tusc. 1, 45, 109; so,

    munere,

    id. Rep. 1, 7; 5, 2; id. Off. 2, 16, 57; 2, 20, 70; id. Brut. 16, 63; id. Leg. 1, 3, 10; Caes. B. G. 7, 25, 3; Hor. Ep. 1, 9, 5 al.; cf.:

    magnificentissimā aedilitate,

    Cic. Off. 2, 16, 57:

    consulatu,

    Suet. Caes. 23; id. Galb. 3:

    praeturā,

    id. Tib. 4; id. Claud. 24; 38; id. Gram. 7:

    quaesturā,

    id. Aug. 36:

    magisterio,

    id. Dom. 4:

    potius barbarorum quam illius more,

    to observe, Nep. Con. 3, 4:

    funguntur officio,

    perform, Cic. Cael. 9, 21:

    officio rhetoris,

    Quint. 2, 1, 6; Suet. Claud. 29; cf. Hor. S. 2, 6, 109: cum suam vicem functus officio sit, had filled his own place as husband, Liv. 1, 9, 15:

    legationibus,

    Quint. 3, 2, 4:

    militiā,

    Suet. Gram. 9:

    oppugnationibus et acie feliciter,

    Vell. 2, 95, 2: sacris, Hor. A. P. 224:

    laboribus,

    id. C. 2, 18, 38; cf.

    periculis,

    Just. 7, 4:

    dapibus,

    to have done with the food, Ov. F. 2, 791:

    caede,

    to murder, id. H. 14, 19:

    morte,

    to die, id. M. 11, 583; Vell. 2, 49, 1;

    for which also: fato,

    Ov. M. 11, 559; Quint. 3, 7, 10; Suet. Calig. 6; Val. Max. 1, 8, 5 ext.:

    vitā,

    Gell. 20, 2, 3; Lact. 2, 1, 1; Dig. 48, 5, 11 fin.; 49, 17, 14:

    voto,

    to pay a vow, Just. 9, 2:

    fungar vice cotis,

    to serve instead of, Hor. A. P. 304:

    indicis partibus,

    Plin. Ep. 3, 5, 2:

    ter aevo functus senex (Nestor),

    who had lived through, enjoyed, Hor. C. 2, 9, 13; cf.:

    functo longissima statione mortali,

    Vell. 2, 131, 2:

    virtute functi duces,

    who have shown, exhibited, Hor. C. 4, 15, 29; cf.:

    omni virtute functa (femina),

    Quint. 6 praef. §

    5.—Of things: possunt aliquando oculi non fungi suo munere,

    Cic. Div. 1, 32, 71:

    aliquae (vocales) officio consonantium fungantur,

    Quint. 1, 4, 10:

    levissima quaeque (quaestio) primo loco fungitur,

    id. 3, 6, 8 Spald. N. cr.:

    res eadem perorationis vice fungitur,

    id. 4, 3, 11; cf. id. 4, 1, 75.—
    (β).
    With acc. (so always in Plaut. and Ter. except officiis, Ter. Ad. 4, 3, 12; but in class. prose only once in Nep.; v. infra): ingentia munera fungi, Lucil. ap. Non. 497, 12:

    munus,

    id. ib. 10; Plaut. Men. 1, 4, 5; id. Trin. prol. 1; 2, 2, 73:

    militare munus fungens,

    Nep. Dat. 1, 2 al.: officium, Pac. ap. Non. 497, 16 (Trag. Rel. v. 129 Rib.); Titin. ib. 6 (Com. Rel. v 48 ib.); Turp. ib. 13; Ter. Heaut. 1, 1, 14; 3, 3, 19; id. Ad. 3, 4, 18; id. Phorm. 2, 1, 51:

    sine me alliatum fungi fortunas meas,

    Plaut. Most. 1, 1, 45:

    Mago diem fungitur relictis duobus filiis,

    i. e. dies, Just. 19, 1, 1:

    mala multa animus contagibu' fungitur ejus,

    i. e. suffers, Lucr. 3, 734.—
    (γ).
    In gerundive, as v.a.:

    muneris fungendi gratia,

    Cic. Rep. 1, 17; cf. Hirt. B. G. 8, 12, 3; Cic. Att. 1, 1, 2:

    ad suum munus fungendum,

    id. Tusc. 3, 7, 15:

    per speciem alienae fungendae vicis,

    Liv. 1, 41, 6:

    spes facta militiae fungendae potioribus ducibus,

    id. 24, 21, 3.—
    (δ).
    Absol. (very rare):

    at facere et fungi sine corpore nulla potest res,

    i. e. to suffer, Lucr. 1, 443 sq.;

    so 3, 168: pro fultura et substructione fungentur fundamenta,

    will serve, Col. 1, 5, 9: nec livida tabes Invidiae functis quamquam et jam lumine cassis Defuit, i. e. to the dead, =defunctis, Stat. Th. 2, 15; cf.:

    omnia functa Aut moritura vides,

    id. S. 2, 1, 209; id. Th. 4, 483; 511; Albin. 1,393; Aus. Ep.33.
    II.
    In partic., to perform, discharge, contribute, pay any thing due from one:

    hoc vobis est statuendum, quid aratorem ipsum arationis nomine muneris in re publica fungi ac sustinere velitis,

    Cic. Verr. 2, 3, 86, § 199:

    per omnes annos atque omnia bella duplici numero se militum equitumque fungi,

    Vell. 2, 15, 3:

    cum eo sumptu res publica fungatur,

    Tac. A. 14, 21:

    qui fenus exercent, omnibus patrimonii intributionibus fungi debent, etsi possessionem non habeant,

    Dig. 50, 1, 22 fin.
    In pass.
    signif. (post-class. and very rare):

    pretia rerum non ex affectione, nec utilitate singulorum, sed communiter fungi,

    are not taken, Dig. 9, 2, 33:

    dos, quae semel functa est, amplius fungi non potest,

    Ulp. Fragm. 6, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > fungor

  • 11 ibi

    ĭbĭ̄, adv. [from the pronom. root I, is, with dat. ending as in tibi, sibi, in loc. sense as in ubi; cf. Sanscr. suffix bhjam; Corss. Ausspr. 1, 169], in that place, there, = entautha (cf. istic).
    I.
    Lit., in space:

    ibi cenavi atque ibi quievi in navi noctem perpetem,

    Plaut. Am. 2, 2, 100;

    tandem abii ad praetorem. Ibi vix requievi,

    id. Capt. 2, 2, 6: nempe in foro? De. Ibi, id. As. 1, 1, 104:

    in Asiam hinc abii, atque ibi, etc.,

    Ter. Heaut. 1, 1, 59:

    Demaratus fugit Tarquinios Corintho et ibi suas fortunas constituit,

    Cic. Tusc. 5, 37, 109; Ov. M. 1, 316:

    aedificabat in summa Velia: ibi alto atque munito loco arcem inexpugnabilem fore,

    Liv. 2, 7, 6:

    erit haec differentia inter hoc edictum et superius, quod ibi de eo damno praetor loquitur, etc.,

    Dig. 47, 8, 4, § 6:

    musca est meus pater... nec sacrum nec tam profanum quicquamst, quin ibi ilico adsit,

    Plaut. Merc. 2, 3, 27:

    ut illa, quae dicimus, non domo attulisse, sed ibi protinus sumpsisse videamur,

    there, on the spot, Quint. 11, 2, 46; 4, 1, 54; 12, 9, 19:

    in eo flumine pons erat. Ibi praesidium ponit,

    Caes. B. C. 1, 47.—In common speech, sometimes pleonastic, with the name of a place:

    in medio propter canalem, ibi ostentatores meri,

    Plaut. Curc. 4, 1, 15; 19; 22; id. Cist. 1, 1, 18; cf.:

    illic ibi demum'st locus, ubi, etc.,

    id. Capt. 5, 4, 3.—With corresp. relative adverbs, ubi, unde, etc.:

    nam ubi tu profusus, ibi ego me pervelim sepultam,

    Plaut. Curc. 1, 2, 7:

    nemo est, quin ubivis quam ibi, ubi est, esse malit,

    Cic. Fam. 6, 1, 1; cf.:

    ibi esse, ubi, etc.,

    id. ib. 1, 10:

    ubi tyrannus est, ibi... dicendum est plane nullam esse rem publicam,

    id. Rep. 3, 31:

    multa intelleges meliora apud nos multo esse facta quam ibi fuissent, unde huc translata essent,

    id. ib. 2, 16.—So with quo loco, etc.:

    quo loco maxime umor intus perseverabit, ibi pus proximum erit,

    Cels. 8, 9; cf.:

    quacumque equo invectus est, ibi haud secus quam pestifero sidere icti pavebant,

    Liv. 8, 9, 12:

    quo descenderant, ibi processerunt longe,

    Varr. R. R. 2, 1, 5.—With gen.:

    ibi loci terrarum orbe portis discluso,

    Plin. 6, 11, 12, § 30.—Post-class. of vessels, etc., therein (= in eis):

    qui sciens vasa vitiosa commodavit, si ibi infusum vinum est, etc.,

    Dig. 13, 6, 18, § 3.—Post-class. and very rarely with verbs of motion (for eo):

    et cum ibi venerimus,

    there, thither, Dig. 1, 2, 1 fin.; cf. ibidem.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of time, then, thereupon (mostly ante - class. and poet., but freq. in Liv.):

    invocat deos inmortales: ibi continuo contonat Sonitu maxumo, etc.,

    Plaut. Am. 5, 1, 41 sq.; cf.:

    ubi... ibi,

    ib. 11:

    postquam... ibi,

    ib. v. 39 sq.:

    ter conatus ibi collo dare bracchia circum,

    Verg. A. 2, 792:

    ibi infit, etc.,

    Liv. 3, 71, 6:

    nec moram ullam, quin ducat, dari: Ibi demum ita aegre tulit, ut, etc.,

    then for the first time, Ter. Hec. 1, 2, 53: ibi postquam laborare aciem Calpurnius vidit, Liv. 39, 31, 4.—With cum:

    ibi cum alii mores et instituta eorum eluderent,

    Liv. 40, 5, 7:

    ibi cum de re publica retulisset,

    id. 22, 1, 4.—With corresp. ubi:

    ille ubi miser famelicus videt, me tam facile victum quaerere, ibi homo coepit me obsecrare, etc.,

    Ter. Eun. 2, 2, 30:

    non voco (te patrem): Ubi voles pater esse, ibi esto,

    Plaut. Ep. 4, 2, 25.—Pleonastically with tum:

    tum ibi nescio quis me arripit,

    Plaut. Curc. 5, 2, 47: ibi tum derepente ex alto in altum despexit mare, Enn. ap. Non. 518, 6 (Trag. Rel. v. 352 Vahl.):

    cum Aebutius Caecinae malum minaretur, ibi tum Caecinam postulasse, etc.,

    Cic. Caecin. 10, 27; cf.:

    ibi nunc (colloq.),

    Plaut. Am. prol. 135; id. Curc. 3, 68.—
    B.
    Of other relations, there, in that matter, on that occasion, in that condition (class.): nolite ibi nimiam spem habere, Cato ap. Gell. 13, 17, 1:

    numquid ego ibi peccavi?

    Plaut. Ep. 4, 2, 23:

    at pol ego ibi sum, esse ubi miserum hominem decet,

    id. Bacch. 5, 1, 21:

    si quid est, quod ad testes reservet, ibi nos quoque paratiores reperiet,

    Cic. Rosc. Am. 29, 82:

    ibi fortunae veniam damus,

    in that case, Juv. 11, 176:

    huic ab adulescentia bella intestina, caedes, rapinae, discordia civilis grata fuere, ibique juventutem suam exercuit,

    in these things, Sall. C. 5, 2; Quint. 2, 2, 12:

    non poterat ibi esse quaestio,

    id. 7, 1, 5:

    subsensi illos ibi esse et id agere inter se clanculum,

    to be at it, busy about it, Ter. Heaut. 3, 1, 63:

    ibi esse,

    id. ib. 5, 2, 30; cf.:

    cecinere vates, cujus civitatis eam civis Dianae immolasset, ibi fore imperium,

    i. e. in that state, Liv. 1, 45, 5:

    ibi imperium fore, unde victoria fuerit,

    id. 1, 24, 2:

    et interdum in sanctionibus adicitur, ut qui ibi aliquid commisit, capite puniatur, i. e. in his sanctionibus,

    Dig. 1, 8, 9, § 3.—
    2.
    Of persons, in or with him or her (very rare): duxi uxorem;

    quam ibi miseriam vidi!

    Ter. Ad. 5, 4, 13 (cf.: ibi inquit, quasi uxor locus sit, Don. ad loc.); cf.:

    nil ibi majorum respectus,

    Juv. 8, 64.—
    3.
    Esp., law t. t.: tunc ibi, then and there, in the state of affairs then existing:

    de eo, quaque ille tunc ibi habuit, tantummodo, intra annum... judicium dabo,

    Dig. 43, 16, 1 praef.; cf.: ibi autem ait praetor, ut ne quis et quae illic non habuit, complectatur, ib. § 37 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > ibi

  • 12 ferveō

        ferveō —, —, ēre    [FVR-], to be boiling hot, boil, ferment, glow, steam: Quaecumque immundis fervent adlata popinis, H.: stomachus fervet vino, Iu.— To be in a ferment, swarm, throng, surge: opere omnis semita fervet, V.: fervent examina putri De bove, O.: Fervet opus, is hotly pressed, V.—Fig., to burn, glow, be heated, be inflamed, be agitated, rage, rave: usque eo fervet avaritia, ut. etc.: Fervet avaritiā pectus, H.: animus tumidā fervebat ab irā, O.: equus cui plurima palma Fervet, shines, Iu.
    * * *
    fervere, ferbui, - V INTRANS
    be (very) hot; boil/burn; seethe/surge; swarm; be turbulent/run strongly; froth; be warm/aroused/inflamed/feverish, reek (w/blood); be active/busy/agitated

    Latin-English dictionary > ferveō

  • 13 fervō

        fervō —, —, ere    [FVR-], to boil, be hot, glow, rage, blaze (old or poet. for ferveo): Quom fervit maxime, T.: videbis fervere litora flammis, V.: hostem Fervere caede novā, V.— To swarm, be thronged, be in a ferment: Marte fervere Leucaten, V.: cum litora fervere late Prospiceres, V.
    * * *
    fervere, fervi, - V INTRANS
    be (very) hot; boil/burn; seethe/surge; swarm; be turbulent/run strongly; froth; be warm/aroused/inflamed/feverish, reek (w/blood); be active/busy/agitated

    Latin-English dictionary > fervō

  • 14 multus

        multus adj.    (for comp. and sup. in use see plūs, plūrimus).    I. Plur., with subst., or with adjec. used as subst, many, a great number: multi alii, T.: multae sunt artes eximiae: tam multis verbis scribere, at such length: Quid multa verba? in short, T.: multa acerba habuit ille annus.—With other adjj., many: multae et magnae contentiones: multis magnisque praesidiis perditis, S.: multi et varii timores, L.: vectigalīs multos ac stipendiarios liberavit: multae liberae civitates, republics: multa libera capita, freemen, L.: multa secunda proelia, victories, L.: multa maiores magna et gravia bella gesserunt: multis suppliciis iustis: utebatur hominibus improbis multis: prodigia multa foeda, L.—As subst m., many men, many: multi pecunias coëgerunt: alter multos fefellit: pro multis dicere.—The multitude, mass, common people, vulgar: unus de multis esse: orator unus e multis, commonplace: numerari in multis, in the herd (of orators): e multis una sit tibi, no better than others, O.: sum unus Multorum, H. —As subst n. (only nom. and acc.), many things, much: quam multa te deficiant vides: quid multis moror? many words, T.: ne multa, in short: quid multa? H.—    II. Sing., distributive, many a (poet.): trudit multā cane Apros in plagas, H.: multā victimā, V.: multā prece prosequi, H.—Of quantity, much, abundant, large, considerable, extensive: exstructa mensa multā carne: multum pro re p. sanguinem effudistis: multa et lauta supellex: lingua Gallica, quā multā utebatur, spoke fluently, Cs.: multus fluens, glibly, H.—In excess, superfluous: supellex modica, non multa, N.: qui in aliquo genere multus est, prolix.—Frequent, frequently, engaged, busy, diligent: ad vigilias multus adesse, S.: cum Timaeo multum fuisse: Multa viri virtus animo recursat, V.—Strong, influential: adeo teneris consuescere multum est, so strong is habit, V.—Of time, full, late: ad multum diem, till late in the day: multa iam dies erat, L.: multā nocte, late at night: multo mane, very early.
    * * *
    multa -um, -, plurimus -a -um ADJ
    much, many, great, many a; large, intense, assiduous; tedious

    Latin-English dictionary > multus

  • 15 distringo

    di-stringo, nxi, ctum, 3, v. a.
    I.
    To draw asunder, to stretch out (very rarely): radiis rotarum districti pendent, * Verg. A. 6, 616.— Poet.:

    (canum) rabies districta,

    i. e. showing the teeth, Lucr. 5, 1064; cf.:

    acies dentium,

    Amm. 14, 7, 13.—Far more freq., esp. since the Aug. per. (not in Caesar, and in Cicero only as P. a.),
    II.
    (Like distineo, II.) To detain a person anywhere, to hinder, to occupy, engage:

    Romanum a tergo,

    Flor. 2, 13, 1:

    urbem (i. e. Romanos) incendiis,

    id. 4, 1, 2:

    distringit quem multarum rerum varietas,

    Phaedr. 4, 26, 3; cf. Plin. 18, 26, 65, § 239:

    distringor officio,

    id. Ep. 1, 10, 9; cf. id. ib. 7, 15, 1; Quint. 12, 1, 5:

    (Jovem) votis,

    to molest, importune, Plin. Pan. 94, 2.—Esp. as milit. t. t., to make a diversion against an enemy, to distract the attention of:

    Hannibalem mittendum in Africam esse ad distringendos Romanos,

    Liv. 35, 18 fin.:

    copias regias populatione maritimae orae,

    id. 44, 35; cf.:

    Scipionem oppugnatione plurium oppidorum,

    Front. Strat. 1, 3, 5.—
    2.
    To puzzle, confound:

    ut distrinxi hominem,

    Plaut. Truc. 5, 1, 65 (Spengel, destrinxi).—
    B.
    Transf., of abstract objects:

    ut discordiam moveret, qua consensus Romanorum distringeretur,

    would be hindered, disturbed, Front. Strat. 1, 8, 1 Oud. N. cr. —Hence, districtus, a, um, P. a.
    A.
    (Qs. stretched tight, i. e.) Strict, severe (post-Aug.):

    districtior accusator,

    Tac. A. 4, 36 fin.:

    feneratrix (opp. amica obsequens),

    Val. Max. 8, 2, 2:

    censura,

    id. 2, 9, 6:

    districtissimi defensores,

    Cod. Just. 1, 55, 6.—
    B.
    Divided in mind, at strife with one's self; hence, hesitating, vacillating:

    districtus mihi videris esse, quod et bonus civis et bonus amicus es,

    Cic. Fam. 2, 15, 3.—
    C.
    More freq. and class., occupied, engaged, busy:

    judicio districtus atque obligatus,

    Cic. Verr. 1, 9; cf.

    (vinculo mortali) alii alligati sunt, alii astricti, alii districti quoque,

    Sen. Vit. Beat. 16 fin.:

    ancipiti contentione,

    Cic. de Imp. Pomp. 4, 9:

    labore vita districta,

    id. de Or. 3, 2, 7; Quint. Ep. ad Tryph. 1; * Hor. S. 2, 8, 68; Nep. Hann. 13, 2; cf.:

    imperium circa mala sua,

    Flor. 4, 12, 1; and in the comp.:

    numquam me a causis et judiciis districtiorem fuisse,

    Cic. Q. Fr. 2, 16.— Adv. acc. to A., strictly, severely.
    (α).
    districte ( des-):

    minatus,

    Plin. Ep. 9, 21, 4:

    deneganda,

    Dig. 3, 3, 13.—
    (β).
    districtim:

    innocens,

    Sen. Contr. 7.—
    b.
    Comp.:

    districtius: repercutere,

    Tert. Idol. 5:

    vivere,

    Hier. Ep. 22, no. 11.— Sup., Cassiod. Var. 9, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > distringo

  • 16 impedio

    impĕdĭo ( inp-), īvi or ĭi, ītum, 4 (in tmesi:

    inque peditur, inque pediri, inque peditus, etc.,

    Lucr. 6, 394; 3, 484; 4, 562; 1149), v. a. [in-pes; cf. compedes; lit., to entangle the feet; hence, in gen.], to entangle, ensnare, to shackle, hamper, hinder, hold fast (cf.: praepedio, implico, illigo, irretio, illaqueo).
    I.
    Lit. (rare):

    impediunt teneros vincula nulla pedes,

    Ov. F. 1, 410; cf.:

    et illis crura quoque impediit,

    id. M. 12, 392:

    ipsus illic sese jam impedivit in plagas,

    Plaut. Mil. 4, 9, 11:

    in qua (silva) retentis impeditus (cervus) cornibus,

    Phaedr. 1, 12, 10:

    impedita cassibus dama,

    Mart. 3, 58, 28; cf.: reti impedit Pisces, ensnares, Plaut. Truc. 1, 1, 17; Veg. Vet. 1, 10.—
    B.
    Transf., in gen., to clasp, encircle, embrace (mostly poet.):

    narrare parantem Impedit amplexu,

    Ov. M. 2, 433:

    nunc decet aut viridi nitidum caput impedire myrto Aut flore,

    Hor. C. 1, 4, 9:

    crines (vitta),

    Tib. 1, 6, 67; Ov. Am. 3, 6, 56:

    cornua sertis,

    id. M. 2, 868:

    remos (hederae),

    id. ib. 3, 664:

    medium crus pellibus,

    Hor. S. 1, 6, 27:

    equos frenis,

    to bridle, Ov. F. 2, 736:

    ingentem clipeum informant... septenosque orbibus orbes Impediunt,

    surround, encircle each other, Verg. A. 8, 447:

    orbes orbibus,

    id. ib. 5, 585:

    plana novo munimenti genere (with saepire),

    Curt. 6, 5; cf.:

    Antiochus, castris positis, munitionibus insuper saltum impediebat,

    rendered difficult of access, Liv. 36, 16, 1.—
    II.
    Trop.
    A.
    To entangle, embarrass (class.):

    impeditum in ea (re amatoria) expedivi animum meum,

    Ter. Hec. 3, 1, 17; cf.:

    sapientis est, cum stultitia sua impeditus sit, quoquo modo possit se expedire,

    Cic. Rab. Post. 9, 24:

    ipse te impedies, ipse tua defensione implicabere,

    id. Verr. 2, 2, 18, § 44:

    qui me et se hisce impedivit nuptiis,

    Ter. Phorm. 2, 4, 2:

    dum alios servat, se impedivit interim,

    Plaut. Rud. prol. 37:

    tot me impediunt curae,

    Ter. And. 1, 5, 25:

    mentem dolore,

    Cic. Cael. 24, 60.—
    B.
    Transf. (causa pro effectu), to hinder, detain, obstruct, check, prevent, impede (so most freq.; cf.: inhibeo, prohibeo, interdico, veto); constr. with acc., ab, in aliqua re, or the simple abl., ne, quin, quominus, the inf., or absol.; very rarely with dat.
    (α).
    With the simple acc.:

    me quotidie aliud ex alio impedit: sed si me expediero, etc.,

    Cic. Fam. 9, 19, 2:

    suis studiis sic impediuntur, ut, etc.... discendi enim studio impediti,

    id. Off. 1, 9, 28; cf.:

    aetate et morbo impeditus,

    id. Verr. 2, 3, 25, § 63: religione impediri, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12, 3:

    ne forte qua re impediar atque alliger,

    Cic. Att. 8, 16, 1.—With inanim:

    or abstr. objects: sinistra impedita,

    Caes. B. G. 1, 25, 3:

    mea dubitatio aut impedire profectionem meam videbatur aut certe tardare,

    Cic. Fam. 7, 5, 1:

    iter,

    id. Lael. 20, 75:

    navigationem (Corus),

    Caes. B. G. 5, 7, 3:

    magnas utilitates amicorum,

    Cic. Lael. 20, 75:

    res magnas,

    id. ib.; cf.:

    belli rationem prope jam explicatam perturbare atque impedire,

    id. Prov. Cons. 14, 35 fin.: quod si corporis gravioribus morbis vitae jucunditas impeditur;

    quanto magis animi morbis impediri necesse est?

    id. Fin. 1, 18, 59.—
    (β).
    With ab or in aliqua re or the simple abl.:

    sibi non fuisse dubium, a re publica bene gerenda impediri,

    Cic. Balb. 20, 47; cf.:

    ab delectatione omni negotiis impedimur,

    id. Mur. 19, 39; so,

    aliquem a suo munere,

    id. Rep. 5, 3:

    aliquem ab opere,

    Plin. 10, 63, 83, § 180:

    aliquem a vero bonoque,

    Sall. J. 30, 2:

    non oportere sese a populo Romano in suo jure impediri,

    Caes. B. G. 1, 36, 2:

    quem dignitas fugā impediverat,

    Tac. A. 1, 39.—
    (γ).
    With ne, quin, quominus. —With ne:

    id in hac disputatione de fato casus quidam, ne facerem, impedivit,

    Cic. Fat. 1, 1; id. Sull. 33, 92.—With quin:

    ut nulla re impedirer, quin, si vellem, mihi esset integrum,

    Cic. Att. 4, 2, 6; Auct. Her. 3, 1, 1.— With quominus:

    nec aetas impedit, quominus agri colendi studia teneamus,

    Cic. de Sen. 17, 60; id. Fin. 1, 10, 33:

    quaerere, quae sit tanta formido, quae tot ac tantos viros impediat, quominus, etc.,

    id. Rosc. Am. 2, 5; id. Fam. 3, 7, 3; 13, 5, 1; id. Att. 3, 22, 1; 13, 25, 2.—
    (δ).
    With inf.:

    quid est igitur, quod me impediat ea quae probabilia mihi videantur sequi, quae contra, improbare? etc.,

    Cic. Off. 2, 2, 8:

    me impedit pudor ab aliquo haec exquirere,

    id. de Or. 1, 35, 163:

    ne qua mora ignaros pubemque educere castris Impediat,

    Verg. A. 11, 21; Ov. P. 1, 1, 21.—
    (ε).
    With dat. (in analogy to impedimento esse): novitati non impedit vetus consuetudo, is no hinderance, = obstat (cf. the context), Varr. L. L. 9, § 20 Müll.: inpediat tibi, ne, etc., Schol. Juv. 14, 49.—
    (ζ).
    Absol.:

    omnia removentur, quae obstant et impediunt,

    Cic. Ac. 2, 7, 19:

    ut omnia quae impediant, vincat intentio,

    Quint. 10, 3, 28; 12, 10, 55:

    de rebus ipsis utere tuo judicio—nihil enim impedio,

    Cic. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 1, 13: quem video, nisi rei publicae tempora impedient, Euporiston, id. Att. 7, 1, 7; cf. Quint. 12, 10, 55.—Hence, impĕdītus ( inp-), a, um, P. a., hindered, [p. 898] embarrassed, obstructed, encumbered, burdened, impeded.
    A.
    Of persons:

    neque nunc quomodo me expeditum ex impedito faciam, jam consilium placet,

    Plaut. Epid. 1, 1, 87: inermos armati, impeditos expediti interficiunt, encumbered with baggage, Sisenn. ap. Non. 58, 8; cf.:

    impeditis hostibus propter ea quae ferebant onera,

    Caes. B. G. 3, 19, 2:

    agmen,

    Liv. 43, 23, 1:

    itinere impediti,

    Caes. B. C. 3, 75, 3:

    nostri si ab illis initium transeundi (fluminis) fieret, ut impeditos aggrederentur,

    i. e. embarrassed with the difficulties of crossing, id. B. G. 2, 9, 1; 1, 12, 3; 2, 10, 2;

    2, 23, 1 et saep.: malis domesticis impediti,

    Cic. Sest. 45, 97:

    viden me consiliis tuis miserum impeditum esse?

    Ter. And. 3, 5, 11.— Comp.: quod, si durior accidisset casus, impeditiores fore videbantur, Auct. B. Alex. 14 fin.
    B.
    Of inanim. and abstr. things:

    hostem impedito atque iniquo loco tenetis,

    difficult of passage, Caes. B. G. 6, 8, 4; cf.:

    silvae,

    id. ib. 5, 21, 3:

    saltus impeditos gravis armis miles timere potest,

    Liv. 9, 19, 16:

    vineae nexu traducum,

    Tac. H. 2, 25:

    navigationem impeditam (esse) propter inscientiam locorum,

    troublesome, Caes. B. G. 3, 9, 4:

    impedito animo,

    i. e. engaged, busy, Cic. Leg. 1, 3, 8:

    omnium impeditis animis,

    Caes. B. G. 5, 7, 5:

    tempora rei publicae,

    Cic. Pis. 1, 3:

    dies tristi omine infames et impediti,

    Gell. 4, 9, 5:

    disceptatio,

    Liv. 37, 54, 7:

    oratio fit longa et impedita,

    Quint. 8, 6, 42:

    bellum (with arduum),

    Tac. A. 4, 46:

    cum victoribus nihil impeditum arbitrarentur,

    Caes. B. G. 2, 28, 1:

    tu rem impeditam et perditam restituas,

    intricate and hopeless, Ter. And. 3, 5, 13.— Comp.:

    longius impeditioribus locis secuti,

    Caes. B. G. 3, 28 fin.; so,

    saltus artior et impeditior,

    Liv. 9, 2, 8; 7, 21, 8.— Sup.:

    silvae undique impeditissimae,

    i. e. exceedingly difficult to pass, Hirt. B. G. 8, 18, 1:

    itinera,

    Caes. B. C. 3, 77, 2:

    quid horum non impeditissimum? vestitus an vehiculum an comes?

    exceedingly embarrassing, a great encumbrance, Cic. Mil. 20, 54.

    Lewis & Short latin dictionary > impedio

  • 17 inpedio

    impĕdĭo ( inp-), īvi or ĭi, ītum, 4 (in tmesi:

    inque peditur, inque pediri, inque peditus, etc.,

    Lucr. 6, 394; 3, 484; 4, 562; 1149), v. a. [in-pes; cf. compedes; lit., to entangle the feet; hence, in gen.], to entangle, ensnare, to shackle, hamper, hinder, hold fast (cf.: praepedio, implico, illigo, irretio, illaqueo).
    I.
    Lit. (rare):

    impediunt teneros vincula nulla pedes,

    Ov. F. 1, 410; cf.:

    et illis crura quoque impediit,

    id. M. 12, 392:

    ipsus illic sese jam impedivit in plagas,

    Plaut. Mil. 4, 9, 11:

    in qua (silva) retentis impeditus (cervus) cornibus,

    Phaedr. 1, 12, 10:

    impedita cassibus dama,

    Mart. 3, 58, 28; cf.: reti impedit Pisces, ensnares, Plaut. Truc. 1, 1, 17; Veg. Vet. 1, 10.—
    B.
    Transf., in gen., to clasp, encircle, embrace (mostly poet.):

    narrare parantem Impedit amplexu,

    Ov. M. 2, 433:

    nunc decet aut viridi nitidum caput impedire myrto Aut flore,

    Hor. C. 1, 4, 9:

    crines (vitta),

    Tib. 1, 6, 67; Ov. Am. 3, 6, 56:

    cornua sertis,

    id. M. 2, 868:

    remos (hederae),

    id. ib. 3, 664:

    medium crus pellibus,

    Hor. S. 1, 6, 27:

    equos frenis,

    to bridle, Ov. F. 2, 736:

    ingentem clipeum informant... septenosque orbibus orbes Impediunt,

    surround, encircle each other, Verg. A. 8, 447:

    orbes orbibus,

    id. ib. 5, 585:

    plana novo munimenti genere (with saepire),

    Curt. 6, 5; cf.:

    Antiochus, castris positis, munitionibus insuper saltum impediebat,

    rendered difficult of access, Liv. 36, 16, 1.—
    II.
    Trop.
    A.
    To entangle, embarrass (class.):

    impeditum in ea (re amatoria) expedivi animum meum,

    Ter. Hec. 3, 1, 17; cf.:

    sapientis est, cum stultitia sua impeditus sit, quoquo modo possit se expedire,

    Cic. Rab. Post. 9, 24:

    ipse te impedies, ipse tua defensione implicabere,

    id. Verr. 2, 2, 18, § 44:

    qui me et se hisce impedivit nuptiis,

    Ter. Phorm. 2, 4, 2:

    dum alios servat, se impedivit interim,

    Plaut. Rud. prol. 37:

    tot me impediunt curae,

    Ter. And. 1, 5, 25:

    mentem dolore,

    Cic. Cael. 24, 60.—
    B.
    Transf. (causa pro effectu), to hinder, detain, obstruct, check, prevent, impede (so most freq.; cf.: inhibeo, prohibeo, interdico, veto); constr. with acc., ab, in aliqua re, or the simple abl., ne, quin, quominus, the inf., or absol.; very rarely with dat.
    (α).
    With the simple acc.:

    me quotidie aliud ex alio impedit: sed si me expediero, etc.,

    Cic. Fam. 9, 19, 2:

    suis studiis sic impediuntur, ut, etc.... discendi enim studio impediti,

    id. Off. 1, 9, 28; cf.:

    aetate et morbo impeditus,

    id. Verr. 2, 3, 25, § 63: religione impediri, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12, 3:

    ne forte qua re impediar atque alliger,

    Cic. Att. 8, 16, 1.—With inanim:

    or abstr. objects: sinistra impedita,

    Caes. B. G. 1, 25, 3:

    mea dubitatio aut impedire profectionem meam videbatur aut certe tardare,

    Cic. Fam. 7, 5, 1:

    iter,

    id. Lael. 20, 75:

    navigationem (Corus),

    Caes. B. G. 5, 7, 3:

    magnas utilitates amicorum,

    Cic. Lael. 20, 75:

    res magnas,

    id. ib.; cf.:

    belli rationem prope jam explicatam perturbare atque impedire,

    id. Prov. Cons. 14, 35 fin.: quod si corporis gravioribus morbis vitae jucunditas impeditur;

    quanto magis animi morbis impediri necesse est?

    id. Fin. 1, 18, 59.—
    (β).
    With ab or in aliqua re or the simple abl.:

    sibi non fuisse dubium, a re publica bene gerenda impediri,

    Cic. Balb. 20, 47; cf.:

    ab delectatione omni negotiis impedimur,

    id. Mur. 19, 39; so,

    aliquem a suo munere,

    id. Rep. 5, 3:

    aliquem ab opere,

    Plin. 10, 63, 83, § 180:

    aliquem a vero bonoque,

    Sall. J. 30, 2:

    non oportere sese a populo Romano in suo jure impediri,

    Caes. B. G. 1, 36, 2:

    quem dignitas fugā impediverat,

    Tac. A. 1, 39.—
    (γ).
    With ne, quin, quominus. —With ne:

    id in hac disputatione de fato casus quidam, ne facerem, impedivit,

    Cic. Fat. 1, 1; id. Sull. 33, 92.—With quin:

    ut nulla re impedirer, quin, si vellem, mihi esset integrum,

    Cic. Att. 4, 2, 6; Auct. Her. 3, 1, 1.— With quominus:

    nec aetas impedit, quominus agri colendi studia teneamus,

    Cic. de Sen. 17, 60; id. Fin. 1, 10, 33:

    quaerere, quae sit tanta formido, quae tot ac tantos viros impediat, quominus, etc.,

    id. Rosc. Am. 2, 5; id. Fam. 3, 7, 3; 13, 5, 1; id. Att. 3, 22, 1; 13, 25, 2.—
    (δ).
    With inf.:

    quid est igitur, quod me impediat ea quae probabilia mihi videantur sequi, quae contra, improbare? etc.,

    Cic. Off. 2, 2, 8:

    me impedit pudor ab aliquo haec exquirere,

    id. de Or. 1, 35, 163:

    ne qua mora ignaros pubemque educere castris Impediat,

    Verg. A. 11, 21; Ov. P. 1, 1, 21.—
    (ε).
    With dat. (in analogy to impedimento esse): novitati non impedit vetus consuetudo, is no hinderance, = obstat (cf. the context), Varr. L. L. 9, § 20 Müll.: inpediat tibi, ne, etc., Schol. Juv. 14, 49.—
    (ζ).
    Absol.:

    omnia removentur, quae obstant et impediunt,

    Cic. Ac. 2, 7, 19:

    ut omnia quae impediant, vincat intentio,

    Quint. 10, 3, 28; 12, 10, 55:

    de rebus ipsis utere tuo judicio—nihil enim impedio,

    Cic. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 1, 13: quem video, nisi rei publicae tempora impedient, Euporiston, id. Att. 7, 1, 7; cf. Quint. 12, 10, 55.—Hence, impĕdītus ( inp-), a, um, P. a., hindered, [p. 898] embarrassed, obstructed, encumbered, burdened, impeded.
    A.
    Of persons:

    neque nunc quomodo me expeditum ex impedito faciam, jam consilium placet,

    Plaut. Epid. 1, 1, 87: inermos armati, impeditos expediti interficiunt, encumbered with baggage, Sisenn. ap. Non. 58, 8; cf.:

    impeditis hostibus propter ea quae ferebant onera,

    Caes. B. G. 3, 19, 2:

    agmen,

    Liv. 43, 23, 1:

    itinere impediti,

    Caes. B. C. 3, 75, 3:

    nostri si ab illis initium transeundi (fluminis) fieret, ut impeditos aggrederentur,

    i. e. embarrassed with the difficulties of crossing, id. B. G. 2, 9, 1; 1, 12, 3; 2, 10, 2;

    2, 23, 1 et saep.: malis domesticis impediti,

    Cic. Sest. 45, 97:

    viden me consiliis tuis miserum impeditum esse?

    Ter. And. 3, 5, 11.— Comp.: quod, si durior accidisset casus, impeditiores fore videbantur, Auct. B. Alex. 14 fin.
    B.
    Of inanim. and abstr. things:

    hostem impedito atque iniquo loco tenetis,

    difficult of passage, Caes. B. G. 6, 8, 4; cf.:

    silvae,

    id. ib. 5, 21, 3:

    saltus impeditos gravis armis miles timere potest,

    Liv. 9, 19, 16:

    vineae nexu traducum,

    Tac. H. 2, 25:

    navigationem impeditam (esse) propter inscientiam locorum,

    troublesome, Caes. B. G. 3, 9, 4:

    impedito animo,

    i. e. engaged, busy, Cic. Leg. 1, 3, 8:

    omnium impeditis animis,

    Caes. B. G. 5, 7, 5:

    tempora rei publicae,

    Cic. Pis. 1, 3:

    dies tristi omine infames et impediti,

    Gell. 4, 9, 5:

    disceptatio,

    Liv. 37, 54, 7:

    oratio fit longa et impedita,

    Quint. 8, 6, 42:

    bellum (with arduum),

    Tac. A. 4, 46:

    cum victoribus nihil impeditum arbitrarentur,

    Caes. B. G. 2, 28, 1:

    tu rem impeditam et perditam restituas,

    intricate and hopeless, Ter. And. 3, 5, 13.— Comp.:

    longius impeditioribus locis secuti,

    Caes. B. G. 3, 28 fin.; so,

    saltus artior et impeditior,

    Liv. 9, 2, 8; 7, 21, 8.— Sup.:

    silvae undique impeditissimae,

    i. e. exceedingly difficult to pass, Hirt. B. G. 8, 18, 1:

    itinera,

    Caes. B. C. 3, 77, 2:

    quid horum non impeditissimum? vestitus an vehiculum an comes?

    exceedingly embarrassing, a great encumbrance, Cic. Mil. 20, 54.

    Lewis & Short latin dictionary > inpedio

  • 18 inpeditus

    impĕdĭo ( inp-), īvi or ĭi, ītum, 4 (in tmesi:

    inque peditur, inque pediri, inque peditus, etc.,

    Lucr. 6, 394; 3, 484; 4, 562; 1149), v. a. [in-pes; cf. compedes; lit., to entangle the feet; hence, in gen.], to entangle, ensnare, to shackle, hamper, hinder, hold fast (cf.: praepedio, implico, illigo, irretio, illaqueo).
    I.
    Lit. (rare):

    impediunt teneros vincula nulla pedes,

    Ov. F. 1, 410; cf.:

    et illis crura quoque impediit,

    id. M. 12, 392:

    ipsus illic sese jam impedivit in plagas,

    Plaut. Mil. 4, 9, 11:

    in qua (silva) retentis impeditus (cervus) cornibus,

    Phaedr. 1, 12, 10:

    impedita cassibus dama,

    Mart. 3, 58, 28; cf.: reti impedit Pisces, ensnares, Plaut. Truc. 1, 1, 17; Veg. Vet. 1, 10.—
    B.
    Transf., in gen., to clasp, encircle, embrace (mostly poet.):

    narrare parantem Impedit amplexu,

    Ov. M. 2, 433:

    nunc decet aut viridi nitidum caput impedire myrto Aut flore,

    Hor. C. 1, 4, 9:

    crines (vitta),

    Tib. 1, 6, 67; Ov. Am. 3, 6, 56:

    cornua sertis,

    id. M. 2, 868:

    remos (hederae),

    id. ib. 3, 664:

    medium crus pellibus,

    Hor. S. 1, 6, 27:

    equos frenis,

    to bridle, Ov. F. 2, 736:

    ingentem clipeum informant... septenosque orbibus orbes Impediunt,

    surround, encircle each other, Verg. A. 8, 447:

    orbes orbibus,

    id. ib. 5, 585:

    plana novo munimenti genere (with saepire),

    Curt. 6, 5; cf.:

    Antiochus, castris positis, munitionibus insuper saltum impediebat,

    rendered difficult of access, Liv. 36, 16, 1.—
    II.
    Trop.
    A.
    To entangle, embarrass (class.):

    impeditum in ea (re amatoria) expedivi animum meum,

    Ter. Hec. 3, 1, 17; cf.:

    sapientis est, cum stultitia sua impeditus sit, quoquo modo possit se expedire,

    Cic. Rab. Post. 9, 24:

    ipse te impedies, ipse tua defensione implicabere,

    id. Verr. 2, 2, 18, § 44:

    qui me et se hisce impedivit nuptiis,

    Ter. Phorm. 2, 4, 2:

    dum alios servat, se impedivit interim,

    Plaut. Rud. prol. 37:

    tot me impediunt curae,

    Ter. And. 1, 5, 25:

    mentem dolore,

    Cic. Cael. 24, 60.—
    B.
    Transf. (causa pro effectu), to hinder, detain, obstruct, check, prevent, impede (so most freq.; cf.: inhibeo, prohibeo, interdico, veto); constr. with acc., ab, in aliqua re, or the simple abl., ne, quin, quominus, the inf., or absol.; very rarely with dat.
    (α).
    With the simple acc.:

    me quotidie aliud ex alio impedit: sed si me expediero, etc.,

    Cic. Fam. 9, 19, 2:

    suis studiis sic impediuntur, ut, etc.... discendi enim studio impediti,

    id. Off. 1, 9, 28; cf.:

    aetate et morbo impeditus,

    id. Verr. 2, 3, 25, § 63: religione impediri, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12, 3:

    ne forte qua re impediar atque alliger,

    Cic. Att. 8, 16, 1.—With inanim:

    or abstr. objects: sinistra impedita,

    Caes. B. G. 1, 25, 3:

    mea dubitatio aut impedire profectionem meam videbatur aut certe tardare,

    Cic. Fam. 7, 5, 1:

    iter,

    id. Lael. 20, 75:

    navigationem (Corus),

    Caes. B. G. 5, 7, 3:

    magnas utilitates amicorum,

    Cic. Lael. 20, 75:

    res magnas,

    id. ib.; cf.:

    belli rationem prope jam explicatam perturbare atque impedire,

    id. Prov. Cons. 14, 35 fin.: quod si corporis gravioribus morbis vitae jucunditas impeditur;

    quanto magis animi morbis impediri necesse est?

    id. Fin. 1, 18, 59.—
    (β).
    With ab or in aliqua re or the simple abl.:

    sibi non fuisse dubium, a re publica bene gerenda impediri,

    Cic. Balb. 20, 47; cf.:

    ab delectatione omni negotiis impedimur,

    id. Mur. 19, 39; so,

    aliquem a suo munere,

    id. Rep. 5, 3:

    aliquem ab opere,

    Plin. 10, 63, 83, § 180:

    aliquem a vero bonoque,

    Sall. J. 30, 2:

    non oportere sese a populo Romano in suo jure impediri,

    Caes. B. G. 1, 36, 2:

    quem dignitas fugā impediverat,

    Tac. A. 1, 39.—
    (γ).
    With ne, quin, quominus. —With ne:

    id in hac disputatione de fato casus quidam, ne facerem, impedivit,

    Cic. Fat. 1, 1; id. Sull. 33, 92.—With quin:

    ut nulla re impedirer, quin, si vellem, mihi esset integrum,

    Cic. Att. 4, 2, 6; Auct. Her. 3, 1, 1.— With quominus:

    nec aetas impedit, quominus agri colendi studia teneamus,

    Cic. de Sen. 17, 60; id. Fin. 1, 10, 33:

    quaerere, quae sit tanta formido, quae tot ac tantos viros impediat, quominus, etc.,

    id. Rosc. Am. 2, 5; id. Fam. 3, 7, 3; 13, 5, 1; id. Att. 3, 22, 1; 13, 25, 2.—
    (δ).
    With inf.:

    quid est igitur, quod me impediat ea quae probabilia mihi videantur sequi, quae contra, improbare? etc.,

    Cic. Off. 2, 2, 8:

    me impedit pudor ab aliquo haec exquirere,

    id. de Or. 1, 35, 163:

    ne qua mora ignaros pubemque educere castris Impediat,

    Verg. A. 11, 21; Ov. P. 1, 1, 21.—
    (ε).
    With dat. (in analogy to impedimento esse): novitati non impedit vetus consuetudo, is no hinderance, = obstat (cf. the context), Varr. L. L. 9, § 20 Müll.: inpediat tibi, ne, etc., Schol. Juv. 14, 49.—
    (ζ).
    Absol.:

    omnia removentur, quae obstant et impediunt,

    Cic. Ac. 2, 7, 19:

    ut omnia quae impediant, vincat intentio,

    Quint. 10, 3, 28; 12, 10, 55:

    de rebus ipsis utere tuo judicio—nihil enim impedio,

    Cic. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 1, 13: quem video, nisi rei publicae tempora impedient, Euporiston, id. Att. 7, 1, 7; cf. Quint. 12, 10, 55.—Hence, impĕdītus ( inp-), a, um, P. a., hindered, [p. 898] embarrassed, obstructed, encumbered, burdened, impeded.
    A.
    Of persons:

    neque nunc quomodo me expeditum ex impedito faciam, jam consilium placet,

    Plaut. Epid. 1, 1, 87: inermos armati, impeditos expediti interficiunt, encumbered with baggage, Sisenn. ap. Non. 58, 8; cf.:

    impeditis hostibus propter ea quae ferebant onera,

    Caes. B. G. 3, 19, 2:

    agmen,

    Liv. 43, 23, 1:

    itinere impediti,

    Caes. B. C. 3, 75, 3:

    nostri si ab illis initium transeundi (fluminis) fieret, ut impeditos aggrederentur,

    i. e. embarrassed with the difficulties of crossing, id. B. G. 2, 9, 1; 1, 12, 3; 2, 10, 2;

    2, 23, 1 et saep.: malis domesticis impediti,

    Cic. Sest. 45, 97:

    viden me consiliis tuis miserum impeditum esse?

    Ter. And. 3, 5, 11.— Comp.: quod, si durior accidisset casus, impeditiores fore videbantur, Auct. B. Alex. 14 fin.
    B.
    Of inanim. and abstr. things:

    hostem impedito atque iniquo loco tenetis,

    difficult of passage, Caes. B. G. 6, 8, 4; cf.:

    silvae,

    id. ib. 5, 21, 3:

    saltus impeditos gravis armis miles timere potest,

    Liv. 9, 19, 16:

    vineae nexu traducum,

    Tac. H. 2, 25:

    navigationem impeditam (esse) propter inscientiam locorum,

    troublesome, Caes. B. G. 3, 9, 4:

    impedito animo,

    i. e. engaged, busy, Cic. Leg. 1, 3, 8:

    omnium impeditis animis,

    Caes. B. G. 5, 7, 5:

    tempora rei publicae,

    Cic. Pis. 1, 3:

    dies tristi omine infames et impediti,

    Gell. 4, 9, 5:

    disceptatio,

    Liv. 37, 54, 7:

    oratio fit longa et impedita,

    Quint. 8, 6, 42:

    bellum (with arduum),

    Tac. A. 4, 46:

    cum victoribus nihil impeditum arbitrarentur,

    Caes. B. G. 2, 28, 1:

    tu rem impeditam et perditam restituas,

    intricate and hopeless, Ter. And. 3, 5, 13.— Comp.:

    longius impeditioribus locis secuti,

    Caes. B. G. 3, 28 fin.; so,

    saltus artior et impeditior,

    Liv. 9, 2, 8; 7, 21, 8.— Sup.:

    silvae undique impeditissimae,

    i. e. exceedingly difficult to pass, Hirt. B. G. 8, 18, 1:

    itinera,

    Caes. B. C. 3, 77, 2:

    quid horum non impeditissimum? vestitus an vehiculum an comes?

    exceedingly embarrassing, a great encumbrance, Cic. Mil. 20, 54.

    Lewis & Short latin dictionary > inpeditus

  • 19 occupo

    occŭpo, āvi, ātum, 1 (occupassis for occupaveris, Plaut. Most. 5, 1, 48:

    occupassit for occupaverit,

    id. As. 4, 2, 9), v. a. [obcapio; lit., to lay hold of; hence], to take possession of, seize, occupy any thing (esp. a place; class.; cf.: expugno, obsideo).
    I.
    Lit.:

    totam Italiam suis praesidiis obsidere atque occupare cogitat,

    Cic. Agr. 2, 28, 75:

    locum,

    id. Fin. 3, 20, 67:

    possessiones,

    id. Phil. 13, 5, 12:

    urbes,

    Liv. 33, 31:

    montem,

    Tac. A. 4, 47:

    portum,

    Hor. C. 1, 14, 2:

    aditum,

    to go in, enter, Verg. A. 6, 424:

    regnum,

    Cic. Lael. 12, 40:

    tyrannidem,

    id. Off. 3, 23, 90:

    familiam optimam occupavit,

    has got hold of, has got into, Plaut. Trin. 5, 2, 11:

    occupando adquirere aliquid,

    Gai. Inst. 2, 66 sqq.; cf. id. ib. 2, 215:

    vindemia occupabit sementem,

    shall reach to, Vulg. Lev. 26, 5.— Poet.:

    aliquem amplexu,

    to clasp in one's arms, to embrace, Ov. F. 3, 509.—
    B.
    Transf.
    1.
    To occupy, i. e. to take up, fill with any thing:

    atrā nube polum,

    Hor. C. 3, 29, 44:

    urbem (sc. aedificiis),

    Liv. 5, 55:

    caementis Tyrrhenum mare,

    Hor. C. 3, 24, 3.—
    2.
    To fall upon, attack one with any thing (syn. invado):

    Latagum saxo... Occupat os faciemque adversam,

    Verg. A. 10, 699:

    aliquem gladio,

    id. ib. 9, 770:

    aliquem morsu,

    Ov. M. 3, 48:

    canes ense,

    Prop. 4, 4, 82 (5, 4, 84):

    ne occupet te pluvia,

    Vulg. 3 Reg. 18. 44: caligo, id. Job, 3, 5.— Poet., in a friendly sense, to surprise:

    Volteium Philippus Vilia vendentem Occupat,

    Hor. Ep. 1, 7, 64.—
    3.
    To get the start of, to be beforehand with, to anticipate, to do a thing first, to outstrip:

    occupat egressas quamlibet ante rates,

    Ov. Tr. 1, 10, 6:

    volo, tu prior ut occupes adire,

    that you should present yourself the first, Plaut. Ps. 4, 1, 15:

    praeloqui,

    id. Rud. 1, 4, 18:

    bellum facere,

    to begin the war first, Liv. 1, 14:

    rapere oscula,

    Hor. C. 2, 12, 28.—
    II.
    Trop.
    A.
    To seize, take possession of, fill, invade, engross:

    tantus timor omnem exercitum occupavit,

    Caes. B. G. 1, 39:

    tremor occupat artus,

    Ov. M. 3, 40:

    sopor occupat artus,

    Verg. G. 4, 190:

    animos magnitudine rei,

    Cic. Font. 5, 20:

    pallor ora,

    Verg. A. 4, 499.—
    B.
    To take up, occupy, employ: haec causa primos menses occupabit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 10, 3:

    cum in mentem venit tres et sexaginta annos aeque multa volumina occupasse mihi,

    Liv. 31, 1, 3:

    in funambulo Animum,

    Ter. Hec. prol. 1, 4:

    contio, quae homines occupatos occupat,

    Plaut. Men. 2, 1, 7:

    tanta superstitio mentis Siculorum occupavit,

    Cic. Verr. 2, 4, 51, § 113: pecuniam, to put out or lay out money:

    pecuniam adulescentulo grandi fenore occupavisti,

    have loaned it at a high rate, id. Fl. 21, 51:

    pecunias apud populos,

    id. Verr. 2, 1, 36, § 91:

    pecuniam animalibus,

    to lay out, invest in cattle, Col. 1, 8, 13:

    pecuniam in pecore,

    id. 11, 1:

    argentum,

    Plaut. Ep. 2, 2, 13.— Pass.:

    ante occupatur animus ab iracundiā,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 13, § 38; Liv. 22, 15, 6.—Hence, oc-cŭpātus, a, um, P. a., taken up, occupied, employed, busy, engaged (class.):

    ut si occupati profuimus aliquid civibus nostris, prosimus etiam otiosi,

    Cic. Tusc. 1, 3, 5:

    in eo, ut,

    Nep. Alc. 8, 1:

    tempora,

    Cic. Planc. 27, 66:

    qui in patriā delendā occupati et sunt et fuerunt,

    id. Off. 1, 17, 57:

    hostibus opere occupatis,

    Liv. 21, 45, 2: Nep. Hann. 7, 1.—Hence, married, occupatae (opp. to vacuae), Quint. Decl. 376.— Comp.: comitiorum dilationes occupatiorem me habebant, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 3.— Sup.:

    non dubito, quin occupatissimus fueris,

    very much occupied, Cic. Att. 12, 38, 1; Plin. Ep. 9, 21, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > occupo

  • 20 sedulus

    sēdŭlus, a, um, adj. [etym. dub.; acc. to Curt. from root hed-, to go; Gr. hodos, way; whence Lat. solum, solium; cf. tremulus, from tremo; prop. active, inclined to motion; but perh. better referred to root sed-, sid-, (Sanscr. sad-), of sedeo; Engl. sit; cf. assiduus. The derivation from sē - dolo, adopted by Don. Ter. Ad. 3, 3, 59; Serv. Verg. A. 2, 374; Non. 37, 28; and Isid. Orig. 10, 244 and 247; cf. Döderl. Syn. 1, p. 117 sq. al., is an error]; orig. sitting fast, persisting in some course of action; hence, busy, diligent, industrious, zealous, careful, unremitting, solicitous, assiduous, sedulous (mostly poet.;

    syn.: diligens, officiosus, attentus): eloquentes videbare, non sedulos velle conquirere,

    orators, not those who labor at oratory, Cic. Brut. 47, 176:

    haec a concubitu fit sedula, tardior illa,

    Ov. A. A. 1, 377:

    exanimat lentus spectator, sedulus inflat,

    Hor. Ep. 2, 1, 178:

    tantum venerata virum hunc sedula curet,

    Tib. 1, 5, 33; cf.

    puer (minister),

    Hor. C. 1, 38, 6:

    agricola,

    Plin. 17, 14, 24, § 101:

    olitor, Col. poët. 10, 148: apis,

    Tib. 2, 1, 50; Ov. M. 13, 928:

    Baucis,

    id. ib. 8, 640:

    anus,

    Tib. 1, 3, 84:

    nutrix,

    Ov. H. 21, 95; id. M. 10, 438; Hor. A. P. 116:

    mater,

    Phaedr. 4, 5, 13:

    deducat juvenum sedula turba senem,

    Tib. 1, 4, 80:

    sedula fune viri contento bracchia lassant,

    Ov. F. 4, 297:

    labor,

    Sen. Hippol. 1109:

    opera,

    App. M. 9, p. 237:

    industria,

    id. ib. 2, p. 128:

    ministerium,

    id. ib. 11, p. 267:

    cura,

    Col. 8, 1, 3 et saep.: velim te arbitrari factum. R. Sedulum est, submoventur hostes, removentur lapides, Plaut. Fragm. ap. Charis. p. 194 P.—
    II.
    With an invidious implication, officious, obtrusive:

    ne studio nostri pecces odiumque libellis Sedulus importes opera vehemente minister,

    Hor. Ep. 1, 13, 5:

    hospes,

    id. S. 1, 5, 71:

    nec quisquam flammae sedulus addat aquam,

    Tib. 2, 4, 42:

    luna,

    Prop. 1, 3, 32; cf.:

    male sedulus,

    Ov. A. A. 3, 699; id. M. 10, 438.—Hence, advv.
    A. 1.
    In gen. (very freq. and class.;

    a favorite word of Plaut. and Ter.): nam ille amico suo sodali sedulo rem mandatam exsequitur,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 71 sq.:

    ut cognorant, dabimus operam sedulo,

    id. Cas. prol. 16; so,

    operam dare,

    id. Pers. 4, 7, 10; id. Men. 5, 7, 20:

    addere,

    id. Cist. 1, 1, 54; id. Most. 1, 2, 41:

    comparare quae opus sunt,

    Liv. 1, 41:

    faciam sedulo, Ut, etc.,

    Plaut. Capt. 2, 3, 25.—Most freq. with facere; cf. Cato, R. R. 2, 2; Plaut. Ep. 2, 2, 108; id. Bacch. 4, 8, 30; id. Merc. 2, 3, 126; id. Poen. 1, 2, 144; id. Pers. 1, 1, 47 sq.; Ter. And. 3, 4, 18; 4, 1, 56; id. Eun. 2, 3, 71; id. Heaut. 1, 1, 74; 2, 4, 16; id. Ad. 1, 1, 25; 2, 2, 43; Cic. Clu. 21, 58; id. Fin. 3, 4 fin.; Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10 a, 2.—With fieri, Plaut. Merc. 2, 2, 31; id. Rud. 1, 4, 22; id. Trin. 1, 2, 155; Ter. Ad. 3, 3, 59; id. Phorm. 1, 4, 51; 5, 8, 12; Cic. Fam. 2, 11 fin.; cf.:

    sedulo id ago,

    Ter. And. 3, 5, 8:

    agitans mecum,

    id. Phorm. 4, 3, 10: ad socios nostros sedulo dispertieram, alio frumentum, alio legatos, etc., Cato ap. Charis. p. 197 P.; cf.: salutem impertit studiose et sedulo, Lucil. ap. Non. 37, 30:

    aliquid conservare,

    Cato, R. R. 5, 8:

    servare,

    Plaut. Capt. 2, 2, 7; id. Curc. 5, 2, 41; id. Rud. 2, 3, 52:

    celare,

    id. Aul. 1, 2, 35:

    dissimulare,

    Ter. Hec. 4, 2, 2; id. Phorm. 2, 3, 81:

    animum advertere,

    Plaut. Stich. 4, 1, 40; id. Rud. 2, 2, 1; cf.:

    munditer se habere,

    id. Poen. 1, 2, 26: Ge. Valuistine usque? Ep. Sustentatum'st sedulo, id. Stich. 3, 2, 14; 4, 2, 8:

    sedulo aliquid dicere,

    to assert emphatically, protest, id. Capt. 4, 2, 106; cf.: ego illud sedulo Negare factum;

    ille instat factum,

    Ter. And. 1, 1, 119; so,

    moneo,

    id. Ad. 3, 3, 72:

    et moneo, et hortor,

    id. Hec. 1, 1, 6:

    credere,

    i. e. sincerely, id. Phorm. 2, 4, 13; cf.

    argumentari,

    Cic. Att. 3, 12, 1.—
    2.
    In partic., with an implication of design, on purpose, designedly, intentionally (rare;

    not in Cic.): aliquid occultare,

    Plaut. Capt. 2, 2, 48:

    fingit causas, ne det, sedulo,

    Ter. Eun. 1, 2, 58:

    nusquam nisi in virtute spes est, milites, et ego sedulo, ne esset, feci,

    Liv. 34, 14:

    diem extrahere,

    id. 28, 15:

    tempus terere,

    id. 3, 46: imitari aliquem, Quint. 7, 1, 54.—
    B.
    sēdŭlē, busily, diligently, carefully, etc. (post-Aug. and rare):

    semper custos sedule circumire debet alvearia,

    Col. 9, 9, 1: hoc munus implet sedule, Prud. steph. 5, 407; Vulg. 4 Reg. 4, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > sedulus

См. также в других словарях:

  • very busy — extremely busy, quite occupied, has a lot of work …   English contemporary dictionary

  • Busy Signal — live auf dem Chiemsee Reggae Summer 2009 Busy Signal (bürgerlich Reanno Gordon; * 24. Januar 1982 in St. Ann, Jamaika)[1] ist ein jamaikanischer Dancehall Künstler …   Deutsch Wikipedia

  • busy as a beaver — If you re as busy as a beaver, you re very busy indeed …   The small dictionary of idiomes

  • busy as a bee — If you are as busy as a bee, you are very busy indeed …   The small dictionary of idiomes

  • busy as a bee — very busy, always working, very energetic …   English contemporary dictionary

  • Busy as a blowie at a barbie — very busy or hyperactive …   Dictionary of Australian slang

  • busy — 1 / bIzi/ adjective 1 WORKING NOW someone who is busy at a particular time is working and is not available: She s busy now, can you phone later? (+ with): Mr Haynes is busy with a customer at the moment. 2 busy doing sth giving something a lot of …   Longman dictionary of contemporary English

  • busy — bus|y1 [ bızi ] adjective *** 1. ) having many things to do: The parents of young children are always busy. a busy doctor He is an extremely busy man. busy with: Irina and Marcus were busy with preparations for their wedding. a ) not able to do a …   Usage of the words and phrases in modern English

  • busy — I UK [ˈbɪzɪ] / US adjective Word forms busy : adjective busy comparative busier superlative busiest *** Metaphor: Being very busy at work is like being covered with things or surrounded by something such as water or the ground, so that you cannot …   English dictionary

  • busy — bus|y1 W2S1 [ˈbızi] adj comparative busier superlative busiest ▬▬▬▬▬▬▬ 1¦(person)¦ 2¦(time)¦ 3¦(place)¦ 4¦(telephone)¦ 5¦(pattern)¦ ▬▬▬▬▬▬▬ [: Old English; Origin: bisig] 1.) …   Dictionary of contemporary English

  • busy*/*/*/ — [ˈbɪzi] adj I 1) having a lot of things to do He is an extremely busy man.[/ex] It s been a very busy day.[/ex] We have enough work here to keep us busy for weeks.[/ex] Irina and Marcus were busy with preparations for their wedding.[/ex] We re… …   Dictionary for writing and speaking English

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»